Islamitische organisaties willen Koptische kerken beschermen

Door Carel Brendel, 4 januari 2011

De Nederlandse Moslim Raad (NMR), de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) en de Federatie van Islamitische Organisaties (FION) bieden de drie Koptische kerken in Nederland bescherming aan. De drie islamkoepels ‘gaan organiseren dat moslims klaar staan om de drie kerken in Amsterdam, Utrecht en Eindhoven te bewaken tegen de dreiging van Al Qaida’, melden NMR-voorzitter Abdelmajid Khairoun en Yahia Bouyafa, voorzitter van FION en RMMN, vanmorgen in een persbericht.

Khairoun en Bouyafa ‘roepen alle moslims op, jong en oud, man en vrouw, de dreiging luid en duidelijk te veroordelen’: “Juist wij moeten dit doen, omdat Al Qaida stelt in naam van de Islam te handelen. Christelijke kopten, wij en trouwens alle Nederlanders hebben juist dezelfde vijanden: de terroristen. Hoogste tijd om dit luid duidelijk te maken. Bij de gedachte dat Christelijke Kopten hier in Nederland worden aangevallen, kunnen wij niet meer slapen.”

De oproep van het tweetal volgt op een eerdere verklaring, waarin FION en RMMN de bomaanslag tegen een kerk in de Egyptische stad Alexandrië krachtig veroordeelden. Ook de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), waarbij de FION is aangesloten, heeft deze terreuractie scherp veroordeeld. De FIOE geldt als de Europese tak van de Moslimbroederschap. De Egyptische moederorganisatie heeft eveneens stelling genomen tegen de ‘barbaarse ontploffing’ bij de Koptische kerk.

De veroordeling van de bomaanslag is consistent met eerdere standpunten van de Moslimbroeders. Hun geestelijk leider Yusuf al-Qaradawi heeft zich regelmatig uitgesproken tegen terreuracties en zelfmoordaanslagen in het Westen, zoals deze door Al Qaida worden gepleegd. Terreur tegen de ‘bezetting van islamitische gebieden’, bijvoorbeeld tegen Israël, tegen de Amerikanen in Irak of in de strijd om Tsjetsjenië en Kashmir, is volgens hem daarentegen wel toegestaan. De terreurbeweging Hamas is volgens artikel 2 van het Handvest een van de vleugels van de Moslimbroederschap in Palestina.

“Als degelijke strategische denkers begrijpen de Broeders dat de gewelddadige tactieken van Al Qaida, althans op dit moment, niet effectief zijn”, schrijft expert Lorenzo Vidino in zijn recente boek The New Muslimbrotherhood in the West. “Het Westen zal niet instorten door willekeurige terroristische aanvallen, en de huidige machtsbalans is zodanig dat zulke acties alleen maar contraproductieve gevolgen zullen hebben.”

Internationale volgers van deze fundamentalistische beweging zetten overigens kanttekeningen bij de verklaring van de Egyptische broeders. Leiders van de Ikhwan hebben inderdaad eerder al de dreigementen van Al Qaida tegen hun christelijke landgenoten in krachtige termen veroordeeld. Internationale Koptische organisaties daarentegen vinden dat de Egyptische regering niet opkomt voor de vrijheid van godsdienst en te weinig bescherming aan de Kopten biedt, juist uit angst voor de Moslimbroederschap.

De Egyptische intellectueel Tarek Heggy ziet de Kopten als slachtoffer van de toenemende islamisering van Egypte, waarvoor hij behalve de regering ook de Moslimbroeders verantwoordelijk stelt. Volgens hem is de populariteit van de Ikhwan mede het gevolg van een corrupte overheid, die tekort schiet op het gebied van onderwijs, medische zorg en sociale voorzieningen – terreinen waarop de Moslimbroeders zich positief onderscheiden vergeleken met het regime van Mubarak.

Een woordvoerder van de International Union of Muslim Scholars – een organisatie van de in Qatar wonende Al-Qaradawi – beschuldigde de Kopten eerder op tv-zender Al-Jazeera van het opslaan van wapens in hun kloosters en de voorbereiding van een oorlog tegen de moslims.

Kanttekeningen zullen er ongetwijfeld ook komen bij de twee voormannen achter de Nederlandse oproep tot bescherming van de Kopten. Bouyafa en Khairoun waren betrokken bij de eindeloze ruzies binnen de Nederlandse moslimomroepen. Publiciste Hassnae Bouazza schreef in NRC Handelsblad dat de leiders van de moslimorganisaties met ‘hun dwingende eisen en intimidatiepraktijken de minste poging tot journalistiek werk simpelweg onmogelijk maakten’.

Bovenal is de beveiliging van religieuze gebouwen allereerst een zaak van de Nederlandse overheid en niet van derden, die zich als beschermers opwerpen, terwijl hun Egyptische geestverwanten juist door sommigen als een onderdeel van het probleem worden gezien. Hoewel er levensgrote verschillen bestaan tussen Al Qaida en de Moslimbroeders, zal dit aanbod toch ook worden gevoeld als bescherming door dezelfde lieden die de Kopten elders in het nauw brengen.

Uiteraard staan de islamitische organisaties voor een dilemma. Houden ze hun mond over de aanslagen en bedreigingen, dan is het niet goed. Komen ze met een verklaring tegen deze terreur, dan is het weer niet goed. Positief is in elk geval dat ze willen opkomen voor de Kopten en zich duidelijk uitspreken tegen de gemeenschappelijke vijand: het terrorisme.

Aanvulling 5 januari: De Egyptische Moslimbroederschap heeft een opmerkelijke stap gezet. Volgens persbureau ADNKronos staakt de Ikhwan haar verzet tegen mogelijke Koptische kandidaten voor het presidentschap in Egypte.