Haitham al-Haddad kwam, zag en overwon, toegejuicht door zijn studenten

Door Carel Brendel, 18 februari 2012

Met aanvulling: VU-student in Nederlands Dagblad: doodstraf op geloofsafval

De sjeik kwam, zag en overwon. De Britse islamprediker Haitham al-Haddad had zichzelf ingesmeerd met Jijbak Bijenwas, en daardoor kregen zijn tegenstanders geen vat op hem tijdens het veelbesproken debat, gisteravond in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. Journalist Kustaw Bessems was bij vlagen sterk op dreef. GroenLinkser Tofik Dibi vond ik minder sterk. Maar Al-Haddad liet alle feiten en argumenten van zich afglijden. Het was een botsing tussen twee werelden, die tussen het redelijk verstand en het onwrikbare geloof.

Even overwoog ik gisteren om het Meldpunt Zinloos Debat te bellen. Maar ik denk dat de verbale krachtmeting toch enige zin heeft gehad. Via livestreams heeft Nederland kennis kunnen nemen hoe een prominent lid van een Britse shariaraad denkt over zaken als steniging, afvalligheid en vrouwenrechten. Afvalligheid (het veranderen van een individuele levensovertuiging) vergelijkt hij met hoogverraad. En daar staat dan weer in westerse landen de doodstraf op, kromredeneerde de sjeik zonder blikken of blozen. De islam schrijft voor dat je overspelige mensen moet stenigen. Maar zolang hier geen rechtbanken zijn om zo’n vonnis uit te spreken, gebeurt het niet. Hij kent zelfs, zo beweerde hij, een overspelige vrouw die vrijwillig naar een islamitisch land wilde gaan om zich daar te laten stenigen.

Hij ontkende niet meer dat hij vroeger wel eens antijoodse termen had gebezigd. Nu kwam hij met een nieuwe afweerlinie. De context van zijn antisemitische preken moet hij nog verifiëren. Maar zo wist hij al wel: Zijn omstreden uitspraken over joden zouden te maken hebben met het Israëlisch-Palestijnse conflict. Sorry sjeik, ook in het kader van Gaza of de Intifada is het antisemitisch om het haatzaaiende en gefingeerde werk De Protocollen van de Wijzen van Zion of oude Koran- of Hadith-teksten over varkens en apen erbij te slepen.

Heel goed was het dat journaliste Ebru Umar het woord nam en bij de mannelijke debaters aan tafel ging zitten. De sjeik stapte niet op. Het demonstreerde nog eens dat het NTR-programma De Halve Maan gisteren ten onrechte de regie uit handen gaf tijdens het tv-debat met de sjeik.

Zwaar onderbelicht in de publiciteit (ik constateer het niet als enige) – bleef dat in de deal over het debat met Al-Haddad en de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam (ISA) was opgenomen, dat ze hun door de Vrije Universiteit geschrapte symposium konden houden in De Balie. De tweede dag van het evenement werd vandaag uitgezonden op een van de livestream-kanalen van Islaam.tv, waar overigens ook het volledige debat tussen de sjeik en zijn westerse tegenstanders valt terug te zien.

Vandaag heb ik af en toe een kijkje genomen bij het symposium. Ik zag vooral eenrichtingsverkeer van de sjeik naar zijn studenten. Het had zo te zien weinig te maken met het academische debat, dat de Vrije Universiteit als voorwaarde stelt voor het ter beschikking stellen van collegezalen. De ISA-leden waren gisteravond massaal aanwezig in De Balie en onderstreepten alle woorden van de islamprediker met luide ovaties.

Ik zal nog eens herhalen wat VU-functionaris Wim Haan over de ISA zegt op de website van Jan-Dirk Snel. “De studentenvereniging in kwestie wordt bemensd door toppers van deze universiteit, genomineerden voor onderwijsprijzen, binnen en buiten de VU, uiterst actieve en betrokken studenten bij onderwijscommissies, onderzoeksprojecten en wat dies meer zij.” Dat is het eigenlijk nog het meest onrustbarende aan deze affaire. Niet dat Haitham al-Haddan hier komt en preekt – dat deed hij al vaker – maar dat hoog opgeleide studenten, de intellectuele finefleur van een van onze universiteiten, een dergelijke shariaprediker binnenhalen als religieuze autoriteit.

Aanvulling: Sjeik al-Haddad staat niet alleen in zijn opvatting dat de doodstraf hoort te staan op afvalligheid. Vandaag staat in het Nederlands Dagblad een interview met Abdoellah Ghzili, die aan de Vrije Universiteit zijn mastertitel heeft gehaald in de opleiding voor geestelijk verzorger. “Als moslims het voor het zeggen hebben in een land, moet de doodstraf staan op afval van de islam,” aldus Ghzili. Zijn motivering: “Iedere moslim heeft een verbond gesloten met God. Dat verbond verbreken is verraad. En op verraad volgt de dood.” Verderop nuanceert de aankomende geestelijk verzorger zijn betoog met de stelling dat rechtbanken in islamitische landen niet zo vaak de doodstraf uitspreken voor afvalligheid. Volgens regionale dagbladen was Ghzili een van de deelnemers aan het symposium van de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam.