CarelBrendel.nl

Met aanvulling: Europe Trust Nederland verhuist naar Rotterdam

Een nieuwe lente, een nieuwe locatie. Na vele bijeenkomsten in het gemoedelijke Brabantse land verhuist het jaarlijkse Europese jeugdkamp van de Nederlandse Moslimbroeders naar de Zeeuwse ‘bible belt’. Namen staan er nog niet op de flyer, maar wel opvallende gezichten. Niemand minder dan de Brit Ahmed al-Rawi (rechtsonder), topman van de Europese Moslimbroederschap, zal met Pinksteren een bezoek brengen aan de poldermoslims. Een tweede gastspreker is dr. Mutlaq Rashid al-Qarawi (linksonder), hoge ambtenaar op het ministerie van Awqaf (liefdadigheid en religieuze zaken) in Koeweit. Al-Rawi stond aan de wieg van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart. Dr. Mutlaq hield toezicht op de financiering van deze moskee. Een derde spreker is Abdelfattah Mourou (linksboven). Hij is de tweede man van Ennahda, de Tunesische Moslimbroederschap. Hoog bezoek dus voor de drie organiserende clubs uit Nederland, die (zie verderop) alle drie zijn gelieerd aan de Moslimbroederschap.

Op het programma van het Europese jeugdkamp staan ‘lezingen, cultuur, sport en entertainment’. Het gaat om een uitje voor het hele gezin. Het wij-gevoel wordt versterkt door lezingen en debatten, maar ook door sport en spel voor de allerkleinsten. Wat dat betreft verschilt een islamkamp in principe weinig van de pinksterkampen, zoals die vroeger binnen de socialistische beweging werden georganiseerd. Alleen gaat het nu om een andere ideologie. Waar socialistische kinderen ooit om de meiboom dansten, lopen islamitische kinderen nu rondjes om een nagebouwde Kaäba, de kubus van Mekka. (Zie deze clip, minuut 4’40”.)

Dergelijke conferenties, schrijft expert Lorenzo Vidino in zijn hoofdstuk in The Muslim Brotherhood in Europe (Uitg. Hurst && Co., Londen), spelen een belangrijke rol in het uitbouwen van het informele netwerk van de politieke islam. “Islamistische geleerden en activisten reizen de wereld af om de vele conferenties te bezoeken. Ze vormen zo een informele kring waarin iedereen elkaar kent. Ze houden daar ook de intellectuele debatten die het islamistische denken zo levendig maken.”

Het Europese Jeugdkamp is een uitgelezen gelegenheid om elkaar weer eens te ontmoeten. Ahmed al-Rawi is oud-voorzitter van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), de Moslimbroederschap in Europa. Daarnaast is hij directeur van Europe Trust, de in Markfield bij Leicester gevestigde instelling, die als een soort huisbankier fungeert voor islamitische centra door heel Europa. De fondsen voor de aankoop en financiering van deze moskeeën werft Europe Trust vooral in de Golfstaten, onder meer via het ministerie van religieuze zaken in Koeweit.

Al-Rawi bemoeide zich nadrukkelijk met de bouw van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart. Dit islamitische centrum was een initiatief van Yahia Bouyafa, destijds voorzitter van Europe Trust Nederland (ETN) en nog steeds voorman van de Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland (FION). Bouyafa sloot daarvoor in mei 2008 een overeenkomst met woningbouwcorporatie De Alliantie. Ook Al-Rawi zette zijn handtekening onder de documenten rond de moskeebouw.

Aanvankelijk meldde zich de Qatar Foundation als financier van de moskee van de Moslimbroeders. Maar uiteindelijk reikten geldschieters uit Koeweit de helpende hand met 1,3 miljoen euro. Onderweg trok de FION zich terug uit het project. De federatie van Bouyafa stapte bovendien uit de Europese Moslimbroederschap. Als gevolg daarvan ging Europe Trust Nederland fungeren als bestuur van het Nederlands Kuwaitisch Cultureel en Sociaal Centrum, beter bekend als de Blauwe Moskee. Jongerenimam Elforkani werd aangesteld als de nieuwe voorzitter. In een tv-reportage rond de opening bedankte Elforkani de gulle gevers en helpers uit Koeweit, onder wie dr. Mutlaq.

Vorig najaar promoveerde de opvolger van Bouyafa plotseling tot woordvoerder van het Contactorgaan Moslims en Overheid. Elforkani treedt op als woordvoerder namens de grote Turkse, Marokkaanse en Surinaams/Pakistaanse moskeekoepels. Van een dergelijke invloed kon zijn voorganger alleen maar dromen. Bouyafa was enkele jaren voorzitter van de Contact Groep Islam, maar dat was een bundeling van kleine spelers binnen de Nederlandse islam.

Elforkani wordt als ETN-voorzitter bijgestaan door twee oud-bestuurders van de FION, onder wie Jacob van der Blom, oprichter van de dawah-organisatie OntdekIslam. Sinds de opening is de moskee in Slotervaart ‘een soort thuisbasis’ van OntdekIslam. Sinds kort heeft de bekeerlingenbeweging een tweede basis (‘De Middenweg’) betrokken in een voormalig kerkgebouw in Rotterdam-Blijdorp.

De Blauwe Moskee was niet het eerste project van Europe Trust Nederland. Eerder regelden Bouyafa en penningmeester Kamis Gacha de aankoop van een voormalige kraamkliniek in de Haagse Transvaalbuurt. De inwijding hiervan vond plaats in maart 2008. Ook in dit geval kwam het geld (ruim een miljoen euro) uit Koeweit. De ambassadeur van de oliestaat woonde de plechtigheid bij. Het gebouw werd vervolgens in gebruik genomen door de Stichting Sociaal Cultureel Centrum Nederland (SSCCN). Deze club is opgericht door sympathisanten van Ennahda, zoals gemeld de politieke partij van de Tunesische Moslimbroederschap. Ex-ETN-penningmeester Gacha is vice-voorzitter van de SSCCN, die een kleinere vestiging heeft in het Rotterdamse stadsdeel Delfshaven. Gacha is een oudgediende van de Nederlandse Moslimbroederschap. Met de SSCCN organiseert hij het jaarlijkse islamkamp alweer voor de twaalfde keer.

Sinds 2010 krijgt hij daarbij steun van OntdekIslam, het webforum van ETN-bestuurder Jacob van der Blom. In 2010 maakte de forumoprichter bekend dat zijn organisatie lid was geworden van de FION. Zelf bezocht de leider van de Nederlandse bekeerlingen een congres van de International Union of Muslim Scholars. Hij ging daar op de foto met ‘grote geleerden’ als Yusuf al-Qaradawi, geestelijk leider van de Moslimbroederschap. In eigen land leidde dit alles tot een kortstondige samenwerking met de FION, onder meer bij het islamkamp van 2010. Van der Blom is ook actief binnen de bekeerlingenorganisatie van de Europese Moslimbroeders. Hij is trustee van Native European Muslims Association, een onderdeel van de dawah-afdeling van de FIOE. Van der Blom en andere bekeerlingen bezochten daarnaast diverse congressen voor Europese bekeerlingen in Koeweit.

Na de breuk tussen Bouyafa en zijn medebroeders meldde zich in 2011 een nieuwe mede-organisator van het jaarlijkse islamkamp. Het ging om de Moslim Associatie Nederland, die vervolgens nog enkele lezingen organiseerde in de Blauwe Moskee. Vorig najaar opende de Moslimassociatie een nieuwe website. Sindsdien wordt echter niets nieuws meer vernomen van deze organisatie. In haar plaats verscheen de Blauwe Moskee als mede-organisator van het islamitische zomerkamp. Het jaarlijkse uitje vond vorig jaar pas in de herfst plaats. Het lange weekeinde omvatte behalve een forum over de Tunesische politiek een exclusieve driedaagse dawah-training door de Egyptische Moslimbroeder Fadel Soliman.

De editie van dit jaar wordt dus georganiseerd door SSCCN, ETN en OntdekIslam, alle drie onderdeel van het netwerk van de Moslimbroeders en alle drie bij hun activiteiten ondersteund vanuit het verre Koeweit. Waarover praten zij? De lezingen gaan over ‘moslims in het Westen, verantwoordelijkheid, belangenbehartiging en integratie-uitdagingen’. In de gesprekken rond het kampvuur zal het misschien gaan over het feit, dat de Europese Moslimbroederschap sinds 2011 officieel niet meer over een Nederlandse afdeling beschikt. Welke organisatie gaat de lege stoel vullen?

Zullen Al-Rawi en dr. Mutlaq ook beginnen over de petitie, die buurtbewoners van de blauwe Moskee onlangs indienden op de ambassade van Koeweit? Moslims uit Slotervaart klaagden onlangs in NRC Handelsblad, dat de buurt te weinig bij de moskee-activiteiten zou worden betrokken. De moskeebestuurders Elforkani en Van der Blom wijzen dit verwijt van de hand, net als de kritiek op het uitnodigen van radicale sprekers als Khalid Yasin en Haitham al-Haddad.

Kamis Gacha heeft ondertussen plannen voor een nieuw islamitisch centrum in Rotterdam. Daarbij heeft hij zijn oog laten vallen op een kerkgebouw van de Mormonen, niet ver van de binnenstad. Of het pand te koop staat, is onduidelijk, maar Gacha heeft het gebouw alvast bekeken. Hij deed dat samen met Amin Abou Rashed, een toegewijde voorvechter van de Palestijnse zaak die voor Hamas zijn sporen heeft verdiend bij het organiseren van de Gaza flotilla’s. Reisde Gacha onlangs vanwege het Rotterdamse project af naar Koeweit Stad? Hij was er niet de enige Nederlander. Voor het hotel liep hij de eveneens naar de Golf afgereisde Van der Blom tegen het lijf.

Een andere kwestie is het vertrek van tientallen jongeren uit Nederland naar de slagvelden in Syrië. Deze radicalisering heeft vrijwel iedereen binnen de Nederlandse islam verrast. Elforkani waarschuwde vorige maand namens het CMO en wordt nu door de extremisten voor ‘democraat’ uitgescholden. Hij krijgt daarentegen van anderen het verwijt dat hij geen consequent verhaal vertelt over het jihadisme.

Koeweit en andere Golfstaten hebben de afgelopen decennia ruimhartig steun gegeven aan de verspreiding van de islam in het Westen. Zij zetten hun buitenlandse geld op de Moslimbroeders. Sinds de ‘Arabische Lente’ lijken veel oliesjeiks, niet alleen in Koeweit maar nog meer in de Verenigde Arabische Emiraten, echter beducht voor een opmars van de Broeders in hun eigen land. De emirs willen de geloofsgenoten in Europa helpen, maar graag met zo min mogelijk ophef. Ook dat zal een rol spelen bij het informele overleg rond het kampvuur.

Aanvulling (24-4): Adreswijziging voor Stichting Europe Trust Nederland, eigenaar van de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart en van het in dit blog genoemde SSCCN-gebouw in Den Haag. De onroerendgoedstichting van de Moslimbroederschap, voorgezeten door imam Yassin Elforkani, tevens woordvoerder van islamkoepel CMO, is verhuisd van Huizen naar Rotterdam. Europe Trust heeft intrek genomen in ‘De Middenweg’, het nieuwe dawah-centrum van Stichting OntdekIslam. De Stichting Apostolisch Genootschap is volgens het kadaster nog steeds de officiële eigenaar van het voormalige kerkgebouw. De verhuizing naar de Maasstad bewijst nog eens de verwevenheid tussen Europe Trust Nederland, de Blauwe Moskee en OntdekIslam.