Amerikaanse Moslimbroeder adviseerde Nederlandse studentenkoepel
Door Carel Brendel, 12 mei 2017
De Muslim Student Association (MSA National), een koepel van studentenverenigingen in de Verenigde Staten en Canada, zag het levenslicht in 1963. In hetzelfde jaar ontstond in Groot-Brittannië en Ierland de Federation of Student Islamic Societies (FOSIS). Het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), dat zich opwerpt als vertegenwoordiger van de Europese moslimjeugd, vierde eind vorige maand in Stockholm zijn 20-jarig bestaan.
Tegen die achtergrond heeft het heel lang geduurd voordat in Nederland een overkoepelende organisatie van moslimstudenten van de grond kwam. De achterstand heeft alles te maken met de herkomst van de eerste Nederlandse moslims. Ze kwamen niet als student aan een universiteit, maar om ongeschoold werk te verrichten in fabrieken. Het duurde enkele decennia voordat hun kinderen en kleinkinderen in volle omvang doordrongen tot het hoger onderwijs.
Begin dit jaar kreeg islamitisch Nederland alsnog zijn studentenkoepel, de Moslimstudenten Associatie Nederland (MSA), een bundeling van negen studentenverenigingen. Binnenkort treedt de MSA voor het eerst naar buiten met het evenement met de modieuze titel “Eenheid in diversiteit”, gepland op 21 mei aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam.
Er zijn drie redenen waarom ik denk dat de MSA ideologisch in de buurt van de Moslimbroeders (MB) zal opereren. Allereerst lieten de oprichters zich adviseren door Altaf Husain, een vooraanstaand figuur binnen de Amerikaanse MB. Husain was tweevoudig voorzitter (van 2007-2013) van de Moslim Students Association (MSA National), een van de eerste MB-organisaties (pdf) in Noord-Amerika. MSA National heeft nog steeds nauwe banden met andere organisaties van het MB-netwerk. De oprichters van MSA Nederland hebben de naam van de organisatie letterlijk gekopieerd van het Amerikaanse voorbeeld.
Husain is tegenwoordig vice-voorzitter van de Islamic Society of North America (ISNA). MSA-leden gaven in 1981 de stoot tot de oprichting van deze ISNA, die volgens MB-onderzoeker Steven Merley “een lange geschiedenis van fundamentalisme, antisemitisme en steun aan terrorisme” (pdf) heeft. De afgelopen jaren stelt ISNA zich gematigder op, maar Merley is sceptisch hierover gezien de aanhoudende contacten met andere MB-groepen.
Husain voelt zich kennelijk nauw betrokken bij MSA Nederland, want op 24 mei staat hij centraal op het tweede MSA-evenement, een lezing op het Leiden University Centre in Den Haag. Volgens de MSA-oprichters viel de naam Husain voor het eerst in maart 2016 tijdens een vergadering in Nijmegen. Op 4 juni 2016 was er vervolgens in Leusden een adviessessie met Husain. Hij was “goedlachs en enorm down-to-earth. Een betere adviseur in deze fase van onze oprichting hadden wij ons niet kunnen wensen.”
Twee dagen eerder gaf Husain een seminar aan de Vrije Universiteit, georganiseerd door Studentenvereniging IDEE, MashriQ en de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam (de “universitaire toppers” die in 2012 Haitham al-Haddad naar Nederland haalden).
MashriQ levert met Abdel-Jaouad Ouarraki de eerste MSA-voorzitter. De prominente rol van MashriQ is de tweede reden waarom ik de MSA in de buurt van de MB plaats. In 2011 sloot MashriQ zich aan bij FEMYSO, dat zijn oorsprong vindt in de Europese Moslimbroederschap (pdf), de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE). Een van de eerste leiders was de uit Egypte afkomstige Duitser Ibrahim el-Zayat, een centrale figuur in de Duitse MB.
De (slecht bijgewerkte) FEMYSO-ledenlijst bevat diverse MB- of aanverwante organisaties, waaronder bovengenoemde FOSIS, Milli Görüs, de Muslim Association of Britain, het European Institute of Human Sciences (IESH), de Muslimische Jugend Deutschland (MJD), en de jongerensectie van de FIOE. Dat de FEMYSO-banden met de Europese MB innig blijven, bleek eind vorige maand nog tijdens het jubileumgala in Stockholm waar El-Zayat een van de hoofdgasten was. Een andere prominente bezoeker was Intissar Kherigi, de vorige FEMYSO-voorzitter. Zij is de dochter van de vooraanstaande Moslimbroeder Rachid Ghannouchi, de leider van de Tunesische Ennahda-partij.
Drie bestuursleden van MashriQ bezochten het gala in Stockholm. Aanwezig was ook Kauthar Bouchallikht, op dit moment de enige Nederlander in het FEMYSO-bestuur, al maakt haar LinkedIn-profiel niet duidelijk welke organisatie zij vertegenwoordigt. Bouchallikht is secretaris van de milieubeweging Groene Moslims en voormalig bestuurder van ISA, dat nooit melding heeft gemaakt van eventuele aansluiting bij FEMYSO.
Oud-MashriQ-bestuurder Umar Chaudry, die namens FEMYSO op bezoek ging op het hoofdkwartier van de AKP in Ankara en daar poseerde met Erdogan, is geen FEMYSO-bestuurslid meer. Zijn (waarschijnlijke kortstondige) bezigheden voor DENK zijn eveneens voorbij. Chaudry beheert nog wel een besloten Facebook-groep van FEMYSO met onder de 52 leden Bouchallikht en MashriQ-bestuurslid Mohammad Waqas Farouqi (sinds kort stagiaire bij de Rotterdamse islampartij NIDA).
Ondanks de nauwe banden met de Moslimbroeders krijgt FEMYSO volgens de eigen jaarverslagen subsidies van de Europese Unie en van de Open Society Foundations van George Soros. Als je de strijd tegen racisme en “islamofobie” in het vaandel zet, vermindert nu eenmaal het kritische vermogen van de subsidiegevers.
Een derde aanwijzing voor de politiek-religieuze richting van MSA Nederland is de sprekerslijst voor het eerste evenement. Onder leiding van programmamaker Umar Mirza (de broer van oud-MashriQ-voorzitter Faisal Mirza) discussiëren onder anderen Azzedine Karrat, hoofdimam van de aan de Moslimbroeders verbonden Essalam Moskee in Rotterdam, en NIDA-leider Nourdin el Ouali, die onlangs een toespraak op de Palestinians in Europe Conference toevoegde aan zijn conduitestaat als pro-Hamas activist. De andere twee sprekers zijn minder bekend al is in dit verband vermeldenswaard dat advocate Elsa van de Loo, oud-ISA-lid en in 2010 een jaar lang de Nederlandse jongerenvertegenwoordiger bij de Verenigde Naties, oud-ambassadeur is bij Islamic Relief Nederland. Zij is nog altijd actief voor deze MB-liefdadigheidsorganisatie.
De bundeling van de negen studentenverenigingen zal bijdragen aan de verspreiding van de politieke islam op Nederlandse campussen. Dat betekent meer pressie op colleges van bestuur om gebedsruimten te creëren of te vergroten. Meer druk op studenten met een moslim-achtergrond om aan het gebed deel te nemen. Verdere verspreiding van slachtofferdenken. Meer pogingen om aandacht te trekken voor “islamofobie”, een speerpunt van de MB-ideologie.
Het betekent meer uitnodigingen aan predikers als de Middeleeuwer Al-Haddad (“op afvalligheid staat de doodstraf mits na een rechterlijke uitspraak in een islamitisch land”), of aan Abdullah Hakim Quick, die zijn hoog opgeleide gehoor probeerde wijs te maken dat moslims het Amerikaanse continent hebben ontdekt. Meer sociale druk op moslimstudentes die de islamistische kledingvoorschriften niet, of niet helemaal volgen. Meer sociale druk op niet-vastende studenten tijdens de dwangmaand Ramadan.
De vorming van de studentenkoepel is een mijlpaal maar niet eentje om vrolijk van te worden.
PS: Een aardig inkijkje in hoe sommige studenten uit de MSA-achterban denken geeft deze discussie op het forum van ISA, negen maanden na het bezoek van Haitham al-Haddad. Ãn het topic “Universiteit of bordeel?” ergert forumlid “Melk” zich aan de kleding van vrouwelijke moslimstudenten: “Soms schrik ik letterlijk de pleures als ik de VU binnenstap. Ik vraag mij soms werkelijk af of ik op een universiteit ben of dat ik de verkeerde tram heb gepakt en in een bordeel ben beland. Nog even en ze mogen ook vitrines aanschaffen. Waar gaat het heen in deze tijd?? En dan doel ik niet perse op de ongelovigen, die lopen er vaak bedekter bij dan sommige moslima’s! Wat is dit voor dierlijke vertoning? Komt men om te studeren of om andere dingen te doen?”
“Melk”, naar eigen zeggen “afgestudeerd met twee bachelors en twee masters”, vindt dat de VU kledingvoorschriften moet uitvaardigen. Hij krijgt bijval van andere ISA-forumleden. Sommigen stellen voor om moslimstudentes aan te spreken op hun kleding. Tegengas krijgt “Melk” eigenlijk alleen van forumlid “Izzy D.”, beter bekend als de columnist Izz ad-Din Ruhulessin.