Amsterdamse ISIS-propagandist mag al drie jaar zijn gang gaan

Door Carel Brendel, 28 augustus 2017

Rienksma roept volgers op om zich aan te sluiten bij Telegram-kanaal StaatsNieuws. De foto is van ISIS-leider Abu Mohammad Al-Adnani.

Al drie jaar kan de Amsterdamse salafist Keith Rienksma ongehinderd zijn gang gaan met het verspreiden van propaganda voor de Islamitische Staat. De hoofdstedelijke anti-terreur-recherche is sinds het voorjaar van 2016 op de hoogte van zijn bezigheden. Misschien kan de vraag waarom Rienksma niet wordt aangepakt worden meegenomen in het komende spoeddebat over de aanpak van radicalisering in Amsterdam.

Het heeft een tijdje geduurd maar eindelijk heeft ook stadskrant Het Parool ontdekt dat de Amsterdamse bekeerling Keith Rienksma alias Abdullah West al vele jaren optreedt als propagandist van de Islamitische Staat. “Uit onderzoek van Het Parool” nota bene zou blijken dat Rienksma, vrijwilliger bij de salafistische El Tawheed Moskee, in nauw contact staat met Nederlandse jihadisten en andere terreurverdachten.

In een interview met Het Parool vertelde Rienksma dat hij Nederland graag in een kalifaat ziet veranderen. Rienksma erkende ook het delen van gewelddadige jihadfilms met instructies voor terroristen. Ook bevestigde hij zijn contacten met Raoul A., een in Suriname aangehouden terreurverdachte.

Dat Rienksma optreedt als ISIS-propagandist is beslist geen ontdekking van Het Parool. Op 14 januari 2017 al schreef NRC-journalist Andreas Kouwenhoven dat Rienksma “op internet een centrale rol speelt bij de verspreiding van jihadistische propaganda”. Kouwenhoven schreef verder dat Rienksma optreedt als beheerder van (de inmiddels verdwenen) Facebook-pagina De Zuivere Aanbidding, “een pagina die terreurbeweging Islamitische Staat steunt”.

Parool-verslaggevers Maarten van Dun en Rasit Elibol waren ook niet de eersten die Rienksma tot een interview wisten te bewegen. In januari sprak Kouwenhoven al met hem. Rienksma vertelde hem dat hij “in plaats van de wapens op te pakken, ISIS steunde van achter zijn toetsenbord”.

Dat De Zuivere Aanbidding als Nederlands steunpunt van ISIS fungeerde, was dus geen ontdekking van Het Parool en evenmin van NRC Handelsblad. In maart 2016 bracht Bart Olmer van de Telegraaf het nieuws dat Baraa Ahmad, een van de beheerders van de Facebook-pagina, zich had aangesloten bij ISIS. Ahmad was op de Nederlandse terreurlijst geplaats. Voor zijn vertrek was Ahmad betrokken bij de vrijwilligersactiviteiten van El Tawheed, waar hij samen met Rienksma kinderfeestjes organiseerde.

Als de Parool-verslaggevers wat beter hadden opgelet, dan hadden ze het nieuws over Rienksma al in december 2015 kunnen publiceren in plaats van hun “onthullingen” in augustus 2017 per trekschuit te bezorgen. Op 12 december 2015 schreef ik op mijn blog namelijk al over de propagandistische activiteiten van “Keith R./Abdullah West”.

Rienksma, voormalig lid van Straat Dawah, kwam voor in het Context-dossier (het strafrechtelijk onderzoek zoek naar de Haagse pro-jihadgroep) als Amsterdamse contactpersoon voor een op te richten landelijke organisatie. Na de arrestatie van de Haagse leiders in augustus 2014 nam Rienksma het vaandel over. Hij hield zich bezig met het beheer van geheime Facebook-groepen met de naam StaatsNieuws. Een van de eerste groepen was niet geheim en vormde al in de maand oktober 2014 een doorgeefluik van jihadpropaganda.

Het was de Leidse moslimextremist Shabir Burhani die in december 2015 onthulde dat “Abdullah West” als StaatsNieuws-beheerder tevens het alias “Ibrahiem Awwad” gebruikte. Burhani is een rare duikelaar, maar eerder had hij het bij het rechte eind toen hij Azzedine Choukoud en Rudolph Holierhoek noemde als de mensen achter de pro-jihad-website De Ware Religie.

Het alias “Ibrahiem Awwad” was me al opgevallen. Zo noemde zich de beheerder van de Nederlandse pro-ISIS-website Ansar Khilafah (Helpers van het Kalifaat), dat regelmatig het logo van StaatsNieuws gebruikte. Rienksma plaatste er nieuws uit het ISIS-kalifaat, maar ook een theologische rechtvaardiging voor bomaanslagen, schietpartijen en zelfs aanvallen met chemische wapens op burgers van landen die in oorlog zijn met de Islamitische Staat.

Daarna heb ik nog diverse keren geschreven over Rienksma en De Zuivere Aanbidding. Op 21 januari 2016 meldde ik dat Rienksma ondanks zijn radicale achtergronden de vrije hand kreeg voor activiteiten in de El Tawheed Moskee. Daarbij werkte hij nauw samen met “Abou Khattab al Turkmani”, totdat deze in het najaar van 2015 op jihad ging naar Syrië. Een ander lid van De Zuivere Aanbidding was Adil C., een wegens het overmaken van geld naar een jihadist veroordeelde Arnhemmer.

In maart 2016 schreef ik dat Rienksma’s vriend “Abou Khattab” op de nationale terroristenlijst was gezet met zijn echte naam Baraa Ahmad, en wees ik opnieuw op de jihadpropaganda door Rienksma. Dat alles vormde voor El Tawheed vooralsnog geen reden om hem buiten de deur te houden. In januari 2017 nog publiceerde Rienksma een video met Sami Aldeghedy, een van de imams van de moskee.

Keith Rienksma (links) en El-Tawheed-imam Sami Aldeghedy.

Dat Rienksma inderdaad met StaatsNieuws te maken had, bevestigde hij in het najaar van 2016 door onder eigen naam oproepen te plaatsen om zich aan te sluiten bij het gelijknamige Telegram-kanaal. Daarover maakte ik een blog op 1 november 2016.

Op 30 november schreef ik opnieuw over Rienksma, in een blog waarin ik waarschuwde voor Amsterdamse zelfgenoegzaamheid rond jihadisme. Daarin verwees ik naar een weblog van de Hilversumse jihadwatcher “Azazel” (Mark van den Berg) die een kijkje was gaan nemen op de Staatsnieuws-Telegramsite en vaststelde dat deze een doorgeefluik was van jihadnieuws en bloederige videos vol onthoofdingen en andere executies.

Inmiddels dook Azazel steeds dieper in de krochten van internet, veel verder dan ik ooit heb aangedurfd, en stuitte daarbij voortdurend op Rienksma. Zo noemde hij hem in juni 2017 als grote man bij Telegram-kanaal K-Nieuws, de opvolger van StaatsNieuws. Zijn vorige website is uit de lucht gehaald, vermoedelijk omdat Azazel zijn blogs te bloederig illustreerde in zijn drang om de feiten te laten zien. Maar op zijn nieuwe website, op 25 juli, wees Azazel opnieuw Rienksma aan als betrokkene bij K-Nieuws en als verantwoordelijke voor de radicalisering van jonge moslims. Met zijn laatste blog bereikte Van den Berg in elk geval dat Het Parool wakker schrok en eindelijk aandacht ging schenken aan de ISIS-supporter binnen de eigen stadsmuren.

Veel wijst er op dat Rienksma al bijna drie jaar actief is als ISIS-propagandist. De grote vraag is waarom hij al die tijd ongemoeid werd gelaten. Een voor de hand liggende verklaring is dat Rienksma tevens werkt voor de AIVD. Tegenover Het Parool ontkent hij echter dat hij een informant is, wat natuurlijk niet alles zegt.

Als Rienksma tóch voor de AIVD zou werken, dan neemt onze geheime dienst onvoorstelbare risico’s. Stel dat jonge moslims naar Syrië afreizen of hier een terreuraanslag plegen als gevolg van Rienksma’s activiteiten, dan zou de Nederlandse overheid medeverantwoordelijk zijn. Het lijkt me onvoorstelbaar dat de AIVD een dergelijk risico zou willen nemen, al kun je natuurlijk nooit iets uitsluiten.

Dat brengt ons bij een tweede, wat mij betreft veel logischer verklaring voor het niet aanpakken van Rienksma: ongelooflijke laksheid bij de opsporingsdiensten. Uit goede bron weet ik dat de afdeling Contraterrorisme en Radicalisering van de Amsterdamse recherche minstens sinds juni 2016 op de hoogte is van Rienksma’s bezigheden. Tot dusver is niet bekend of de politie een onderzoek heeft ingesteld naar Rienksma en andere radicalen bij El Tawheed.

Op 14 september komt er een spoeddebat in de gemeenteraad naar aanleiding van de schorsing van Saadia Ait-Taleb, de van corruptie verdachte leidster van het Strategisch Netwerk Radicalisering en Polarisatie. Dat gaat allereerst over het anti-radicalisering-beleid van de gemeente Amsterdam. Maar als ze burgemeester Van der Laan toch aan de tand voelen, dan kunnen de raadsleden misschien ook kritisch doorvragen over de gang van zaken bij de politie. Door vragen te stellen over het ongemoeid laten van Rienksma. Of, naar aanleiding van uitgelekte tapverslagen, door uitleg te vragen over de misstappen van de hoofdstedelijke politie tijdens een onderzoek naar mogelijk extremisme in en om de Arrayan Moskee in Amsterdam-Noord.