CarelBrendel.nl

In het voorjaar van 2008 kon het publiek kennis nemen van heugelijke berichten uit Slotervaart. De Amsterdamse stadswijk kreeg er twee moderne en vooruitstrevende moskeeën bij naast de bestaande, traditionele al-Ouma-moskee. In april kwamen de plannen van de voormalige radicaal Mohammed Cheppih naar buiten voor wat bekend zou worden onder de naam Poldermoskee. Stadsdeelvoorzitter Ahmed Marcouch (PvdA) was enthousiast over de Nederlandstalige moskee. Juist door zijn afgezworen radicale verleden was Cheppih een geschikte figuur om het debat met radicaliserende jongeren aan te gaan, zo vertelde hij aan Trouw (12 april 2008). In september volgde de feestelijke opening van de gebedsruimte, die was ingericht in een voormalig bedrijfsgebouw in Slotervaart. ‘Bruggenbouwer’ Tariq Ramadan sprak mooie woorden. Hij noemde de Poldermoskee ‘een voorbeeld voor Europa’ (Volkskrant, 6 september 2008).

Cheppih en de zijnen hebben de hoge verwachtingen nooit waargemaakt. Al na enkele maanden kwamen de eerste berichten over oplopende huurschulden. De Poldermoskee was genoodzaakt om inzamelingsacties te houden en regelingen te treffen met woningbouwcorporatie De Alliantie. Cheppih liet zich ondertussen in Arabische media portretteren als ‘een sterke lokale leider’ — ‘a young imam is leading the way’. Vanuit de Poldermoskee zouden in september 2010 religieuze tv-uitzendingen beginnen. Maar Cheppih’s leiderschap bleek toch minder sterk dan werd opgetekend door de verslaggever van The National in Abu Dhabi. De door Cheppih gestichte moslimomroep viel door ruzies uit elkaar en verloor daardoor de door het Commissariaat van de Media toegekende licentie. Niet lang daarna trok De Alliantie de stekker uit de failliete Poldermoskee.

In de praktijk bleek deze niet zo liberaal en vooruitstrevend. Zo trad de populaire maar omstreden islamprediker Khalid Yasin enkele keren op in de Poldermoskee van Slotervaart. Deze sjeik is een warm voorstander van het Saoedische strafrecht (zie deze video, vanaf minuut 7’30”). Met Yasins herhaalde optredens in zijn stadsdeel was Marcouch dan ook minder gelukkig: “Dat is intellectuele armoede.”

De komst van een tweede (splinter)nieuwe moskee, onderdeel van een stadsvernieuwingsproject rond het Staalmanplein, trok minder media-aandacht. In mei 2008 ontvouwde FION-voorzitter Yahia Bouyafa de plannen voor een ‘progressieve en gematigde moskee’, die net als de Poldermoskee radicalisering van jongeren zou tegengaan. De GayKrant berichtte er enthousiast over, want volgens Bouyafa zou de moskee ‘een vooruitstrevend centrum zonder minaretten’ worden, waar ook homo’s van harte welkom waren.

Ook hier werd de soep minder vooruitstrevend opgediend dan was aangekondigd. De FION was tot vorig jaar namelijk de Nederlandse afdeling van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), ofwel de Europese Moslimbroederschap. De andere partner van de moskee, Europe Trust Nederland, geldt nog steeds als de onroerend-goedstichting van de Moslimbroeders. Na een conflict hebben Bouyafa en de FION zich uit de moskee teruggetrokken. Europe Trust ging alleen verder. Als voorzitter en opvolger van Bouyafa fungeert imam Yassin Elforkani. Hij wordt bijgestaan door twee voormalige bestuurders van de FION, Jacob van der Blom en Khadar Ainashe. Met geld uit Koeweit werden de bouw en de inrichting van de Blauwe Moskee vorig jaar voltooid. Naast de moskee in Slotervaart kunnen ook de bekeerlingen van het Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM) rekenen op hartelijke steun uit Koeweit.

Van der Blom is daarnaast oprichter en voorzitter van het islamitische webforum OntdekIslam, dat — zo meldde het Parool op 22 april 2010 — enige tijd nauw met de FION heeft samengewerkt. Hij bezocht congressen van islamgeleerden en schudde daar de hand van vooraanstaande Moslimbroeders als Yusuf al-Qaradawi. OntdekIslam heeft inmiddels intrek genomen in de Blauwe Moskee en ontplooit er diverse activiteiten op het gebied van de dawah, de islamitische zending. Zo was er een landelijke benefiet voor de hongerende bevolking in Somalië. Opvallend voor de buitenstaander was de sterke koppeling van liefdadigheid en bekeringsdrang tijdens deze benefietmarathons. Wie geld gaf voor de hongerende Somaliërs stond bij wijze van spreken al met één voet in het paradijs.

Van der Blom was overigens de man, die Khaled Yasin begin 2009 voor het eerst naar Nederland haalde. Dat leidde tot Kamervragen van de PVV. De islamprediker sprak toen overigens geen onvertogen woord tijdens zijn lezing in Rotterdam. Van Yasin werd na zijn optredens in de Poldermoskee weinig meer vernomen. Maar hij is ‘terug in de stad’. Vanavond houdt hij een lezing in de Blauwe Moskee. Ook de tweede als ‘progressief en gematigd’ aangeprezen nieuwe moskee in Slotervaart biedt nu dus onderdak aan een radicale islamprediker.

Dat Yasin eerst in de Poldermoskee optrad en nu preekt in de Blauwe Moskee is zijn goed recht. Dat hoort bij onze vrijheid van godsdienst. Maar wat mij wel dwarszit is, dat beide moskeeën steeds als ‘vooruitstrevend’ en ‘modern’ zijn verkocht aan het argeloze publiek.