Verbroedering rond Blauwe Moskee komt niet van de grond

Door Carel Brendel, 2 mei 2013

Get Microsoft Silverlight

Met aanvulling

Bij de Blauwe Moskee in Amsterdam-Slotervaart staan de harmonie en de broederschap op de tocht door een conflict tussen bestuur en buurtbewoners. Publieke omroep NTR deed een vergeefse bemiddelingspoging. Maar de opposanten willen alleen praten met oprichter Yahia Bouyafa, die al drie jaar weg is uit het moskeebestuur. Ondertussen is de website van Stichting OntdekIslam, opgericht door een van de moskeebestuurders, onverwacht overgenomen door een stichting van Bouyafa. Slechts één ding is zeker: alle wegen leiden naar Koeweit.

De publieke omroep heeft een nieuwe taak op zich genomen: het bemiddelen bij moskeeruzies. Als ‘rijdende shariarechter’ fungeert Umar Mirza, programmamaker van de NTR — waar de religieuze zendtijd tijdelijk is ondergebracht wegens de aanhoudende conflicten rond de moslimomroep. Voor het programma De Verbroedering onderzoekt Mirza de verdeeldheid binnen de Nederlandse islam. De laatste aflevering, van zondag 28 april, bracht hem naar de Blauwe Moskee in de Amsterdamse stadswijk Slotervaart. Daar hebben 350 buurtbewoners een petitie ondertekend, omdat zij onvoldoende zouden worden betrokken bij de dagelijkse zaken. Daarnaast maakten ze in NRC Handelsblad bezwaren tegen de komst van radicale predikers. Maar dat stond weer niet in hun brief aan de ambassadeur van Koeweit, naar wie de petitie werd verstuurd omdat de moskee vanuit dat land werd gefinancierd.

Laat ik gelijk de afloop verklappen. Mediator Mirza haalde alles uit de kast om de strijdende partijen tot elkaar te brengen, maar dat mislukte volledig. Na veel welles-nietes bleven de partijen onverzoenlijk. U kunt het allemaal nakijken bij Uitzending Gemist.

De kijker bleef in grote verwarring achter. Dat kwam ook doordat Mirza — vermoedelijk om de kwestie niet nog ingewikkelder te maken dan hij al is — weinig vertelde over de voorgeschiedenis. Petitieleider Mohammed Taimounti, voorzitter van de lokale Stichting Harmonieus Samenleven, had ooit plannen gemaakt voor een buurtmoskee. Hij kreeg de financiering niet rond, waarop woningbouwcorporatie De Alliantie in zee ging met de Nederlandse Moslimbroederschap. Maar binnen deze beweging ontstond onderweg onenigheid tussen voorman Yahia Bouyafa en de anderen. Het einde van het liedje was dat het huidige moskeebestuur zonder hem de bouw voltooide met geld uit Koeweit. De precieze gang van zaken kunt u onder meer hier nalezen.

Mirza’s bemiddeling mislukte doordat de ruzie niet alleen gaat over de vraag of er wel genoeg activiteiten voor de buurt zijn. Taimounti’s actie lijkt vooral gericht tegen het zittende bestuur. “Binnen de Blauwe Moskee is er geen bestuur,” verkondigde hij tegen Mirza. Overigens: de moskee heeft wel degelijk een bestuur. Alleen is het geen bestuur naar de zin van Taimounti.

Volgens de Kamer van Koophandel is Yassin Elforkani de voorzitter van stichting Europe Trust Nederland, de eigenaar van de moskee. Sinds kort treedt de jongerenimam op als woordvoerder van het Contactorgaan Moslims en Overheid, de grootste moskeekoepel in Nederland. Secretaris is Jacob van der Blom, bekend als oprichter van Stichting OntdekIslam en voorzitter van het Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM). Deze bekeerlingenorganisaties organiseren veel bijeenkomsten in de Blauwe Moskee. Dat laatste is weer een wrijvingspunt voor de critici die verkondigen dat dit ten koste gaat van de buurtbelangen. Penningmeester is de onbekende Mehrez Krimi. Sinds kort staat Europe Trust Nederland ingeschreven in Rotterdam, op het adres waar OntdekIslam onlangs een nieuw islamitisch centrum opende.

Mirza probeerde Taimounti en Van der Blom tevergeefs tot een dialoog te bewegen. Na enkele mislukte pogingen bracht hij de twee eindelijk bij elkaar in een koffiehuis. Daar zat oud-politica Ineke Ketelaar (PvdA), voormalig stadsdeelbestuurder in Slotervaart, klaar om vrede te stichten. Maar bij de entree van moskeesecretaris Van der Blom trok Taimounti direct zijn jas aan. “We gaan vertrekken,” zei hij, want er was in zijn ogen niemand van het bestuur aanwezig. “Yahia Bouyafa moet komen. Acherrat moet komen. Er moet Khadar komen. Dokter Mahmoud moet komen. En dan pas Yassin Elforkani en Co. Want deze twee (Elforkani en Van der Blom, CB) zijn uit het niets hier gekomen in de buurt.” En zo eindigde het gesprek nog voor het begonnen was.

Taimounti bleek amper bereid om de hand van zijn tegenstander te schudden. Zijn eisenpakket komt merkwaardig over. In feite wil hij met de vroegere leider van de Moslimbroederschap aan tafel, maar niet met de huidige aanvoerders van deze beweging. Yahia Bouyafa is namelijk al drie jaar geen voorzitter of bestuurder meer van Europe Trust Nederland. Met zijn Federatie van Islamitische Organisaties in Nederland (FION) heeft hij zich uit de Blauwe Moskee teruggetrokken, en vervolgens het lidmaatschap van de Europese Moslimbroederschap opgezegd. Nour Din Acherrat is al zes jaar geen bestuurslid meer van Europe Trust Nederland. Kennelijk bestaat er het nodige licht tussen het papieren bestuur en het dagelijks bestuur zoals dat door de omgeving wordt beleefd. Alleen Khadar Ainashe — als hij inderdaad wordt bedoeld — was tot 6 april bestuurslid. Een ‘dokter Mahmoud’ komt zelfs helemaal niet voor in het dossier van de Kamer van Koophandel. Bedoelde Taimounti soms dr. Mutlaq al-Qarawi, een hoge functionaris van het ministerie van religieuze zaken in Koeweit, die binnenkort in Nederland is vanwege het jeugdkamp van de Moslimbroeders? Wil Taimounti hem erbij halen vanwege zijn invloed op de moskee? Het bleef allemaal onduidelijk. (Inmiddels is meer bekend over de drie andere personen die Taimounti bij een gesprek met het bestuur wil hebben. Zie de aanvulling onderaan dit blog)

De oude en nieuwe bestuurders van de Blauwe Moskee komen in elk geval niet meer toe aan harmonieus samenleven. Bouyafa en Elforkani vochten vorig jaar hun conflicten zelfs openlijk uit. Hoe moeizaam de verhoudingen zijn, bleek de afgelopen dagen opnieuw. Zonder enige waarschuwing vooraf is de website van Van der Bloms stichting OntdekIslam verdwenen. Wie www.ontdekislam.nl intikt, belandt op de website van Discover Islam. Beide dawah-sites nodigen de bezoekers uit om de islam te ontdekken. Alleen wordt OntdekIslam voorgezeten door Van der Bloms echtgenote Stephanie, terwijl Stichting Discover Islam onder leiding staat van Yahia Bouyafa. Hoe is dit mogelijk? Welnu, Discover Islam is eigenaar van het webdomein van OntdekIslam. Dat was nooit een probleem toen de islamstichtingen nog in harmonie en broederschap samenwerkten. Maar nu is het kennelijk wel een probleem.

Discover Islam bracht gisteren een opmerkelijk nieuwtje. Bouyafa’s stichting gaat samenwerken met het Electronic Dawah Committee (EDC) uit Koeweit, dat de islam predikt via internet. Het EDC is eigendom van de Al-Najat Charitable Society, waar ooit de Koeweitse Moslimbroeder en dawah-organisator Jamal al-Shatti een hoofdrol vervulde. Met zijn Centre for Cross Cultural Dialogue ondersteunt Al-Shatti daarnaast de bekeerlingendagen van OntdekIslam en het LPNM. Twee met elkaar in onmin levende dawah-organisaties in Nederland hebben nu een lijntje naar sponsors aan de Golf. Het is alsof alle wegen naar Koeweit leiden.

Aanvulling (4/5): Met Acherrat zou Taimounti niet Nour Din Acherrat hebben bedoeld, maar diens broer Abdelhafid (Afid). Acherrat jr. is voorzitter van de Moslim Associatie Nederland, die diverse activiteiten in de Blauwe Moskee, maar ook daarbuiten heeft georganiseerd. Bij ‘dokter Mahmoud’ zou het gaan om Mahmoud al-Saify, een islamwetenschapper die in 2011 namens de Moslim Associatie mede-organisator was van het jeugdkamp van de Nederlandse Moslimbroeders. Het gaat dus niet om dr. Mutlaq, een hoge ambtenaar van het ministerie van religieuze zaken van Koeweit, die namens de geldschieters betrokken is bij de Blauwe Moskee, en binnenkort weer in Nederland is als spreker op het jeugdkamp. Afid Acherrat en Mahmoud al-Saify komen niet voor in het Kamer van Koophandel-dossier over Europe Trust Nederland.