CarelBrendel.nl

De meeste Nederlandse moskeeën hebben weinig op met de extremistische beweging Hizb ut-Tahrir. De luidruchtige aanhangers van een kalifaat (maar niet het kalifaat van ISIS) zijn er niettemin in geslaagd om vaste voet te krijgen binnen een Surinaams-Javaanse moskee in de Haagse wijk Transvaal.

In het voorjaar van 2013 had moskee Badr in Amsterdam-Bos en Lommer schoon genoeg van de aanhangers van Hizb ut-Tahrir (Partij van de Bevrijding, meestal afgekort tot HuT). Voor de deur deelden ze flyers uit voor hun Khilafah-conferentie, waar de noodzaak van de heroprichting van het kalifaat op de agenda stond.

Imam Said Amrani stapte naar buiten met het verzoek om weg te gaan. Hij kon de HuT-aanhang echter niet verbieden om op de openbare weg folders uit te delen. In plaats daarvan plaatste hij een waarschuwing op de Badr-website.

Uit het Het Parool-verslag “In hun ideologie is agressie geoorloofd om hun politieke doeleinden te bereiken,’ staat er te lezen, na een religieuze onderbouwing waarom HuT niet strookt met de opvattingen van de moskee over de islam. ‘We waarschuwen vooral omdat we merken dat jongeren die niet in onze moskee komen, met hen in zee gaan, zonder dat ze over basale islamitische kennis beschikken, laat staan dat ze weten waar Hizb ut-Tahrir werkelijk voor staat,’ zegt Abdelilah Bouchmal, voorzitter van de jongerencommissie van moskee Badr. ‘Als jongeren dat wel wisten, zou Hizb ut-Tahrir lang niet zo veel aanhang hebben.”

Stadszender AT5 meldde vervolgens dat ook de Fatih Moskee (Centrum) en de Blauwe Moskee (Slotervaart) afstand namen van de “Hizbies”.

Volgens Nieuwsuur is Hizb ut-Tahrir een “conservatieve beweging”, maar dat is een merkwaardige omschrijving voor een extremistische club die de westerse democratie verwerpt en de sharia wil invoeren. Wie meer inzicht in Hizb ut-Tahrir wil krijgen kan beter het boek Radical van Maajid Nawaz lezen, een voormalig kopstuk van de Britse afdeling. Als HuT-lid trok hij naar Pakistan en Egypte om kaders voor de partij aan te werven. De beruchte geheime dienst van Mubarak had hem snel in de gaten. Na een jarenlang verblijf in Egyptische gevangenissen keerde Nawaz de partij de rug toe. Hij ging zich toeleggen op de bestrijding van islamextremisme.

HuT streeft naar de herinvoering van het kalifaat, maar verwerpt de methoden van de Islamitische Staat in Irak en Syrië. De partij doet qua organisatie en tactiek sterk denken aan het leninisme. De bedoeling is dat een kleine ideologisch geschoolde elite desnoods met geweld, bijvoorbeeld via een staatsgreep, de macht grijpt in een islamitisch land als Pakistan, Egypte of Indonesië.

In de Nederlandse context is er geen sprake van geweld, en ook niet van een verbod. HuT is wel verboden in Pakistan. En in Duitsland. Maar dat laatste land is nu eenmaal strenger omdat het nare ervaringen heeft met twee andere 20ste-eeuwse totalitaire ideologieën.

Uiteraard streven ook andere islamistische stromingen naar een kalifaat en beschouwen ze (onder bepaalde omstandigheden of in een ander deel van de wereld) agressie geoorloofd om hun politieke doeleinden te bereiken. De propaganda van de “Hizbies” is echter zeer luidruchtig. Geen wonder dat de meeste moskeeën geen trek hebben om ze in huis te halen. HuT houdt haar bijeenkomsten meestal in gehuurde zaaltjes. Dat is — zolang ze niet verboden zijn — hun goed recht, net zoals het voor de moskeeën een goed recht is om HuT buiten de deur te houden.

Dat lukt niet altijd. Sinds juni heeft Hizb ut-Tahrir een voet tussen de deur bij de Stichting Rukun Islam, een kleine moskee in de Haagse wijk Transvaal. Volgens de eigen website is Rukun Islam verbonden met de Javaans-Surinaamse gemeenschap, de nakomelingen van de Javaanse contractarbeiders die tussen 1890 en 1939 naar Suriname trokken en rond de onafhankelijkheid voor een deel verder trokken naar Nederland. De moskee bestaat al sinds 1980.

De Surinaamse islam heeft een “gematigde” reputatie, maar die wordt bedreigd door Saoedische zendingsdrang. Rukun Islam: “De activiteiten van de vereniging werden in loop van tijd ondersteund door verschillende Indonesische- en Javaanse leraren die gestudeerd hadden in Saoedi-Arabië en Egypte. Sinds 2000 worden de activiteiten van de vereniging ondersteund door imam/ustadh Remy Soekirman, die een universitaire islamstudie heeft genoten aan de Islamitische Universiteit van Medina — Saudi-Arabië aan de faculteit van Oesoel ad-Dien (islamitische theologie).”

Soekirman, zelf van Surinaamse afkomst, is bekend van het islaminstituut Dar-al-Ilm, organisator van twee nogal salafistisch getinte nationale islamcongressen met sprekers als Khalid Yasin, Haitham al-Haddad en Bilal Philips (Zie het verslag van Kustaw Bessems in De Pers).

Soekirman geldt als een salafist maar dan van het lichtere type. Hij geeft nog steeds cursussen en lezingen bij Rukun Islam, maar er zijn geen aanwijzingen dat hij de hand heeft in de jongste ontwikkelingen in de moskee.

Niet uit de website van Rukun Islam, maar wel uit de Facebook-pagina van de moskee blijkt namelijk dat Hizb ut-Tahrir-aanhangers sinds enkele maanden allerlei activiteiten ontplooien binnen de Surinaams-Javaanse moskee. In juni, tijdens de ramadanmaand, mocht Sherief Ahmad, een verklaard aanhanger van Hizb ut-Tahrir, een lezingenreeks geven getiteld In het licht van de Koran.

Op 7 augustus gaf Ahmad zijn volgelingen “lessen uit het leven van profeet Adam”. Op 21 augustus was Mikaeel ibn Hassan de spreker bij Rukun Islam.

Op 4 september gaf Ahmad de aftrap voor de lezingenreeks De Weg tot Geloof. Deel 2 van de serie werd verzorgd door Mikaeel Hasan, een variant op Mikaeel ibn Hassan. Deze Mikaeel noemt zich kennelijk ook Mikail Abu Aaïsyah (spreker op een HuT-congres) of Nadeem Hassan, deelnemer aan de HuT-campagne De Boodschap van Islam.

HuT heeft deze campagne, in 2013 begonnen als de “ProIslam” stickeractie, onlangs hervat. Sherief Ahmad heeft twee videos ingesproken. Morgen (9 oktober) houdt hij een lezing met exact dezelfde titel in Moskee Rukun Islam.

Een derde partijlid actief bij Rukun Islam is Kamal Aboe Zaid. Ook hij heeft een video gemaakt voor De Boodschap van Islam-campagne. Op 23 september riep Aboe Zaid om Rukun Islam vaker te bezoeken. Hij prees de “saamhorigheid die er heerst” en plaatste foto’s met op de voorgrond Mikail en zichzelf tussen de Javaans-Surinaamse gelovigen. Nergens op de Facebook-pagina van Rukun Islam staat dat de sprekers afkomstig zijn van Hizb ut-Tahrir. Ook dat is een beproefde leninistische tactiek: stilletjes infiltreren in een andere organisatie om deze naar je hand te zetten.

Hizb ut-Tahrir kan tevreden zijn. Het splinterpartijtje ondervindt tegenwerking bij het huren van zalen, maar ze heeft nu een thuishonk gevonden in het islamitische hart van Den Haag.