Groeiende rol van Milli Görüs bij jeugdorganisatie Europese Moslimbroeders

Door Carel Brendel, 27 september 2017

Het nieuwe FEMYSO-bestuur. Uiterst links het Nederlandse bestuurslid Hande Taner.

UPDATE: Frans Timmermans ontvangt Moslimbroederjeugd in Europees Parlement

Nederland spreekt opnieuw een woordje mee bij FEMYSO, de jongeren- en studentenorganisatie van de Moslimbroederschap in Europa. Het nieuwe Nederlandse bestuurslid vertegenwoordigt de Turkse islamistische beweging Milli Görüs.

Sinds de opkomst van de politicus Recep Tayyip Erdogan en zijn AK Partij (AKP) worden de banden tussen Turkije en de Moslimbroederschap steeds inniger. Erdogan geldt als de man die het viervingerige Rabia-teken introduceerde als symbool van solidariteit met de Egyptische Moslimbroeders, die in 2013 op het Rabiaplein in Caïro tegen de legercoup protesteerden.

Turkije is tevens de grote steunpilaar van Qatar in het huidige conflict met omringende landen die korte metten willen maken met de Moslimbroeders en hun propagandazender Al-Jazeera. Istanboel was in 2010 de thuishaven van de Mavi Marmara, het vlaggenschip van de met Turkse hulp uitgevaren eerste Hamas-vloot (pdf) richting Gaza.

Istanboel ontwikkelde zich daarnaast tot een soort vergadercentrum van de Moslimbroeders. De laatste jaren komt hier de European Council for Fatwa and Research (ECFR) jaarlijks bijeen onder voorzitterschap van geestelijk leider Yusuf al-Qaradawi. De stad aan de Bosporus is ook het trefpunt van de International Union of Muslim Scholars (IUMS), de organisatie van moslimgeestelijken rond Qaradawi.

Ook de Global Anti-Agression Campaign, een samenwerkingsverband van radicale salafisten en Moslimbroeders, is een welkome gast in Istanboel. Dit voorjaar verzamelden Palestijnen uit alle windstreken zich in de Turkse metropool voor de eerste Palestinians Abroad Conference, een wereldwijde versie van de jaarlijkse Hamas-conferentie in Europa. Istanboel fungeert tenslotte als verzamelplaats van Moslimbroeders in ballingschap. Onder hen bevinden zich ook tot terrorisme geneigde tegenstanders van de Egyptische president Abdel Fattah el Sisi.

Onlangs berichtte ik dat de ECFR enkele nieuwe Turkse leden heeft opgenomen. Na de toetreding van Mustafa Mollaoglu, een Milli Görüs-functionaris die optreedt als moefti van de Oostenrijkse moskeekoepel IGGiÖ, volgde de aanstelling van Ekrem Keles, topman bij Diyanet, het Turkse Presidium voor Godsdienstzaken.

Turkije bemoeit zich op meer fronten van de moslims in Europa. Het Erdogan-regime is een belangrijke gangmaker van de “islamofobie” lobby. De Turkse overheid was in 2016 een van de grote sponsors van een conferentie in Sarajevo, waar allerlei Turkse groepen, zoals SETA (de denktank van de AKP) “islamofobie!” mochten roepen in koor met organisaties uit de kring van de Moslimbroeders.

De leden van het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), de jongerenorganisatie van de Europese Moslimbroederschap, hoefden niet zo ver te reizen voor hun 21ste algemene vergadering. De studentenorganisatie van Milli Görüs — de Turkse variant van de Moslimbroeders — trad op als gastheer in Keulen. Dat betekende een thuiswedstrijd voor een van de sprekers: Ibrahim el-Zayat, een centrale figuur binnen de Europese tak van de Moslimbroederschap.

El-Zayat is betrokken bij zo’n beetje alle activiteiten van de Euro-Ikhwani. Hij zit in de besturen van vastgoedclub Europe Trust, hulporganisatie Islamic Relief en het Europese Instituut voor Humane Studies (IESH), de onderwijsinstelling van de Moslimbroeders. El-Zayat fungeert daarnaast als een soort scharnier met de Turkse Broeders dankzij zijn huwelijk met Sabiha Erbakan, een zuster van de vroegere secretaris-generaal van Milli Görüs in Duitsland (IGMG).

Ibrahim el-Zayat (links) op het FEMYSO-jubileumgala in Stockholm. Rechts oud-voorzitter Intissar Kherigi, de dochter van de Tunesische politicus Rachid Ghannouchi.

El-Zayat was aan het eind van de vorige eeuw nauw betrokken bij de oprichting van FEMYSO (pdf). Inmiddels is de leiding in handen van een nieuwe generatie Moslimbroeders, maar El-Zayat houdt een warme belangstelling voor zijn geesteskind. Zo was hij in april in Stockholm om het 20-jarig bestaan van FEMYSO mee te vieren.

De ledenlijst leest als een soort Who is Who van de Moslimbroederschap in Europa. Het gaat om vrijwel alle gevallen om jongeren- en andere organisaties van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), ofwel de Europese Moslimbroederschap. De Nederlandse studentenvereniging MashriQ is mogelijk het enige lid dat los van het FEMYSO-lidmaatschap geen andere connecties heeft met de Moslimbroeders.

De verkiezing van een nieuw bestuur wijst erop dat IGMG een groeiende rol speelt binnen FEMYSO. De studentenbeweging van Milli Görüs meldde onlangs met trots dat er nu twee vertegenwoordigers zijn opgenomen in dit bestuur. Een van de twee is de Nederlandse studente Hande Taner.

Nederland spreekt al enkele jaren een woordje mee bij FEMYSO. In 2015 trad MashriQ-bestuurder Umar Chaudry toe tot het uitvoerend comité, als verantwoordelijke voor de marketing. Een van zijn eerste beleidsdaden was een reis naar het AKP-hoofdkwartier in Ankara waar hij op de foto ging met Erdogan. Volgens zijn LinkedIn-profiel trad Chaudry enige tijd in dienst als “community manager” bij de politieke partij DENK, al blijft het onduidelijk wat hij precies heeft gedaan voor de beweging van Tunahan Kuzu.

In het onlangs afgetreden FEMYSO-bestuur van 2016 fungeerde de Nederlandse Kauthar Bouchallikht als “communications officer”. Taner zal in het nieuwe bestuur optreden als campagnechef.

Wie zich ook maar een klein beetje in de achtergronden van FEMYSO verdiept, ontdekt snel dat het om een frontorganisatie van de Moslimbroeders gaat. Desondanks is het forum erin geslaagd om zich te profileren als dé vertegenwoordiger van de Europese moslimjeugd. FEMYSO is gesprekspartner van Europese instellingen en mag zich verheugen op subsidies van de Raad van Europa, de Europese Commissie en de Open Society Foundations (OSF) (zie blz. 4 van het jaarverslag over 2016).

Wat beweegt “progressieve” organisaties als OSF en “progressieve” figuren als Eurocommissaris Frans Timmermans en de Zweedse feministe Soraya Post om deze islamlobby te omarmen? Ik vrees dat zij ten prooi zijn aan het misverstand dat organisaties als FEMYSO zorgen voor de vestiging van een “liberale Europese islam”. Ze willen niet inzien dat de regressief linkse steun in feite bijdraagt aan de vestiging van een Europese islam volgens de ideologie van Erdogan en Milli Görüs.

UPDATE (28 september): Europese leiders hebben opnieuw de rode loper uitgelegd voor de Moslimbroeders van FEMYSO. Eurocommissaris Frans Timmermans (PvdA) ontving vandaag (28 september) een FEMYSO-delegatie in het Europees Parlement. Timmermans twitterde: “Prachtig om vandaag in het Europees parlement te zijn voor een discussie met jonge moslimstudenten uit heel Europa”. Timmermans wist niet (of wilde niet weten) dat hij aan tafel zat met een beweging die volgens de AIVD op langere termijn een risico kan vormen voor de democratische rechtsorde.

Naar aanleiding van het bezoek aan Timmermans heb ik de ledenlijst van FEMYSO nog eens nagelopen. Daarop staan 34 organisaties. Van 24 organisaties staat voor mij vast dat ze onderdeel zijn van het netwerk van de Europese Moslimbroeders. Aangesloten is onder meer de jeugdafdeling van de Federation of Islamic Organisations in Europe (FIOE), volgens Timmermans’ partijgenote Guusje ter Horst de Europese organisatie van de Moslimbroeders.

Andere leden zijn de studentenbeweging van Milli Görüs en het Internationaal Instituut voor Humane Studies (IESH), het opleidingsinstituut van de Moslimbroeders, de Britse studentenkoepel FOSIS en de jeugdafdeling van het Islamic Cultural Centre of Ireland (ICCI), de “zustermoskee” van Essalam in Rotterdam. De ledenlijst bevat verder FIOE-leden en/of hun jeugdafdelingen in Duitsland, Frankrijk, België, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Zweden, Polen, Tsjechië, Oekraïne, Moldavië, Roemenië, Bosnië, Macedonië en Albanië. Van negen leden, veelal kleine Britse jeugdverenigingen, kan ik de achtergrond niet thuisbrengen. Tenslotte is er onze eigen studentenvereniging MashriQ, die geen directe banden heeft met andere Moslimbroeders in Nederland, maar zich dus wel bij FEMYSO heeft aangesloten.

.