Kauthar Bouchallikht volgde mediatraining bij stichting van Turkse Moslimbroeder

Door Carel Brendel, 4 maart 2021

Dit blog kreeg een update op 18 maart 2021. Bouchallikht woonde een derde training bij als onderdeel van de Sinan Wren-organisatie. Aanwezig waren FEMYSO-voorzitter Abdelrahman Rizk en andere leden van FEMYSO en Milli Görüs.

GroenLinks-kandidate Kauthar Bouchallikht blijkt als FEMYSO-lid drie trainingen te hebben bijgewoond van een Turkse, aan de Moslimbroederschap verbonden organisatie. Des te klemmender wordt de vraag waarom GroenLinks het ervaren, zeer seculiere Kamerlid Nevin Özütok degradeerde ter wille van een politiek onervaren nieuweling.

Tijdens zijn tocht langs “biculturele” kandidaten voor de Tweede Kamer diende journalist Chris Aalberts ook een interviewverzoek in bij de “beeldbepalende” GroenLinks-nieuwkomer Kauthar Bouchallikht. De nummer 9 van de lijst had echter geen trek in een vraaggesprek met Aalberts, die op Twitter en in columns kritisch heeft geschreven over de kandidatuur van de klimaatactiviste. Voor Aalbers was dit aanleiding om in een column op website De Kanttekening te stellen dat het tijd wordt dat Bouchallikht betere adviseurs krijgt.

Slechte raadgevers of niet, aan Kauthar’s eerdere media-onderricht kan het niet liggen. De afgelopen jaren heeft Bouchallikht namelijk twee internationale mediatrainingen bijgewoond van de Turks-Britse Sinan Wren Foundation (SWF), een stichting met vestigingen in Istanboel en Londen. SWF houdt zich bezig met “thought leadership” (kennisleiderschap) en geeft in dit kader trainingen en cursussen aan jongeren.

SWF is vernoemd naar de architecten Mimar Sinan en Christopher Wren, de architecten van respectievelijk de Suleymaniye Moskee in Istanboel en Sint-Paul’s kathedraal in Londen, twee gebouwen die voor SWF symbool staan voor te bouwen bruggen tussen Oost en West. De internationale mediatraining brengt kernvaardigheden bij op alle denkbare mediaterreinen, aldus een samenvatting van het programma.

De SWF website geeft bijzonder weinig inzicht over de oprichters en medewerkers van de stichting. Op social media valt nauwelijks iets te vinden over de docenten en cursisten van de internationale mediatraining of van andere SWF-activiteiten zoals het Nelson Mandela Leadership Programme en het Young Leaders Boot Camp. De meeste informatie valt nog te ontdekken op het YouTube-kanaal van Sinan Wren, waarin de programma’s in enkele video’s geweldig worden aangeprezen.

Uit een van die video’s blijkt dat Bouchallikht alumna (afgestudeerd) is van de International Media Training in 2016. Drie jaar later keerde ze terug in Istanboel waar ze een rol speelde in de organisatie van een nieuwe mediatraining. In een shirt van SWF verwelkomde ze met enkele andere oud-cursisten de nieuwe deelnemers en stelde hen op hun gemak in een bijeenkomst om het ijs te breken.

Inmiddels is nog een SWF-video opgedoken, namelijk van het Nelson Mandela Leadership Programme, dat van 15 tot 20 december in Istanboel werd gwehouden. Daarin loopt Bouchallikht opnieuw in een shirt van de Sinan Wren Foundation. Achter een tafel speelt ze een rol bij de receptie van de deelnemers.

Omdat de video’s niets vertellen over de mensen achter Sinan Wren ben ik zelf op zoek gegaan. De voorzitter van SWF blijkt de Turkse zakenman Murat Yasa, lid van de directieraad van het kunstmestconcern Gubretas. Volgens de bedrijfsbio staat Yasa sinds 2015 aan het hoofd van Sinan Wren.

Yasa was bestuurder bij vier organisaties uit het Turkse netwerk van de Moslimbroederschap. De bekendste hiervan is de Humanitarian Relief Foundation (IHH), een van de drijvende krachten achter de eerste Gazavloot. Yasa zat daarnaast in de top van de Union of NGO’s in the Islamic World (UNIW), de Foundation of Volunteer Organisations of Turkey (TGTV) en het Civil Solidarity Platform (SDP). Als vertegenwoordiger van dit AKP-netwerk bezocht Yasa in 2008 een grote pro-Hamas-conferentie in Damascus, schrijft onderzoeker Steven Merley in zijn rapport (pdf) over de Turkse bemoeienissen met de Gaza Flotilla’s van Hamas.

Yasa is nog steeds betrokken bij IHH. Op dit moment is hij lid van de board of trustees. Yasa zoekt zelden de publiciteit met SWF. Hij is wel te zien (maar wordt niet met name genoemd) aan het slot van de video van over de internationale mediatraining waarin hij deelnemers feliciteert bij de uitreiking van hun diploma’s.

Sinds januari 2016 heeft SWF een vestiging in Londen. Deze wordt geleid door Ismail Jalisi en Faheem Mir. SWF UK staat geregistreerd op een adres waar diverse aan de Moslimbroeders en Hamas gelieerde bedrijven staan ingeschreven.

Jalisi treedt op als docent in de video’s over de internationale mediatraining. Ook hij komt uit de kring van de Moslimbroeders. Namens de Muslim Association of Britain (MAB) in Londen tekende hij een open brief in dagblad The Guardian die opriep tot de herverkiezing van de Londense Labour-burgemeester Ken Livingstone. De lijst van ondertekenaars van het artikel “Give Ken a third term” is een soort Who is Who van de Britse Moslimbroederschap.

Directeur programma-ontwikkeling in Istanboel was Mohammed Hegazy. Hij is overgestapt naar Al Sharq Youth, onderdeel van het Al Sharq Forum. Deze organisatie werd in 2012 bij de oprichting gepresenteerd als “een onafhankelijke internationale non-profit organisatie die waarden van pluralisme en rechtvaardigheid wil consolideren”. De in Istanboel neergestreken denktank staat onder leiding van oud-Al Jazeera-topman Wadah Khanfar en heeft nauwe banden met de Moslimbroeders.

SWF staat verder op zeer goede voet met het Forum of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), de jeugdorganisatie van de Europese Moslimbroeders, verenigd in de Council of European Muslims (CEM). Deze CEM verklaarde vorig jaar nog in een ijlings van Facebook verwijderd document dat FEMYSO een van haar belangrijkste instellingen is.

Oud-FEMYSO-voorzitter Intissar Kherigi valt in twee video’s te zien als docent bij de internationale mediatraining. Kherigi is de dochter van Rachid Ghannouchi, de leider van de Tunesische Moslimbroederpartij Ennahda, en internationaal kopstuk van de Moslimbroeders.

Op haar website noemt FEMYSO Sinan Wren als een partnerorganisatie. Volgens het jaarverslag over 2016 nam FEMYSO deel aan de Nelson Mandela Leadership Training in Istanboel, een van de activiteiten van SWF. Op social media maakte FEMYSO reclame voor trainingen van SWF, die voor de leden beschikbaar zijn via het FEMYSO netwerk.

Uit video’s van Sinan Wren blijkt dat de achterban van FEMYSO hier ook gebruik van maakte. Behalve door Bouchallikht werden trainingen in Istanboel bijgewoond door:

Ibrahim Kraria, tegenwoordig vice-voorzitter van FEMYSO en voorheen actief voor FOSIS (de studentenorganisatie van de Britse Moslimbroeders) in Schotland.

Muhammed Tahiri, een in Istanboel studerende Macedoniër, die in het voorjaar van 2020 een bijeenkomst van FEMYSO in Straatsburg bijwoonde. Tahiri en Bouchallikht hielpen mee bij de internationale mediatraining in 2019.

Muna Ali, een activiste van FOSIS die ook op pad gaat voor FEMYSO.

Aleema Sardar, studente uit Glasgow, en “kernlid” van FOSIS.

Abrar Omeish, ook al “de dochter van”, in dit geval van de prominente Amerikaanse Moslimbroeder Esam Omeish, die een vooraanstaande rol speelt in de US Council of Muslim Organisations (USCMO), de koepelorganisatie van de Noord-Amerikaanse Moslimbroeders.

Fatima Halawa, een andere “dochter van”, namelijk van Hussein Halawa, de secretaris-generaal van de European Council for Fatwa and Research (ECFR), de fatwaraad van de Europese Moslimbroeders. Halawa is tevens imam van het (net als voorheen de Rotterdamse Essalam Moskee) door de Al-Maktoum Foundation gefinancierde Islamic Cultural Centre of Ireland (ICCI).

Abdelrahman Rizk, voorzitter van FEMYSO. Net als Bouchallikht liep Rizk rond in Sinan Wren-outfit. Rizk was voorzitter van FOSIS en Europees coördinator van bovengenoemd Al Sharq Forum.

Burak Barut, bestuurslid van FEMYSO, afkomstig uit Duitsland en ook actief binnen de bij FEMYSO aangesloten studentenbeweging van Milli Görüs.

Hande Taner, “head of media” bij FEMYSO, en daarnaast actief bij IGMG Students, de studentenbeweging van Milli Görüs.

Mustafa Aktalan, voorzitter van de Nederlandse Islamitische Federatie (NIF), de Milli Görüs-organisatie voor de zuidelijke helft van Nederland.

Mustafa Sener, oud-voorzitter van NIF Studenten, en sinds mei 2020 FEMYSO-ambassadeur.

Al met al was Bouchallikht nog drukker dan gedacht actief in de jongerenbeweging van de Moslimbroeders. Het blijft een raadsel dat — hoewel ze is opgegroeid in dit milieu — ze als vice-voorzitter van FEMYSO nooit iets van hun bemoeienis heeft gemerkt. Opgroeien in deze kring betekent uiteraard niet dat iemand gevangen zit in bepaalde opvattingen, maar tot dusver heeft de kiezer niet vernomen hoe zij zich heeft losgemaakt.

De belangrijkste vragen in dit dossier zijn overigens niet aan haar gericht, maar aan Jesse Klaver en de partijleiding van GroenLinks. Waarom stond FEMYSO niet in haar partijbio? Heeft GroenLinks uitgezocht waar FEMYSO voor staat? Waarom nam GroenLinks klakkeloos het FEMYSO-frame over dat alles de schuld is van extreemrechtse bloggers? En de hoofdvraag: waarom moest het seculiere Kamerlid Nevin Özütok, die haar sporen heeft verdiend als critica van het Erdogan-regime, naar een onverkiesbare plaats verdwijnen ten gunste van een nieuweling, die bestuurlijke ervaring heeft opgedaan in een organisatie van de Moslimbroeders?