Van patatbakker tot vriend van Yusuf al-Qaradawi
Door Carel Brendel, 9 januari 2011
De Bekeerlingendag 2011 was gisteren (8 januari) een doorslaand succes. Op het forum van Ontdek Islam kwamen halverwege de avond al de eerste enthousiaste berichten van bezoekers. De vierde jaardag voor bekeerlingen werd georganiseerd door Ontdek Islam in samenwerking met het Landelijk Platform Nieuwe Moslims (LPNM).
Volgens het programma konden de nieuwe moslims luisteren naar lezingen van de Jezus-lookalike Abdurraheem Green, de voormalige rappers Mutah Napoleon en Muslim Belal en de Nederlandse prediker Al Khattab. De Amsterdamse jongerenimam Yassin Elforkani, bestuursvoorzitter van de binnenkort te openen FION-moskee in Amsterdam-Slotervaart (zie aanvulling), hield een lezing voorafgaand aan de gezamenlijke afsluiting. In het Haagse zalencentrum Opera was een tweede zaal beschikbaar ‘met catering en stands van diverse islamitische organisaties, maar ook voldoende ruimte om te zitten en elkaar te leren kennen’. Aan de mogelijkheden tot kennismaking waren echter duidelijke grenzen gesteld: “In deze zaal zijn broeders en zusters geheel gescheiden middels een tussenwand.”
Het webforum Ontdek Islam is opgericht door de Rotterdammer Jacob van der Blom, een coming man binnen het Nederlandse moslimfundamentalisme. De voormalige patatbakker is van christelijke huize en bekeerde zich rond 1998 tot de islam. Zijn bekering doet denken aan het vroegere EO-programma God Verandert Mensen, maar nu met Allah in de hoofdrol. Van der Blom had destijds alles wat zijn hartje begeerde, vertrouwde hij toe aan verslaggever Carl Mureau van het Algemeen Dagblad (16 juli 2005). “Mijn vriendin was fotomodel, ik had een mooie auto, volop vrienden. Maar toch vroeg ik me af: is dit het nou? Juist in die tijd kwam ik steeds met moslims in contact en maakte ik leuke dingen mee. Uiteindelijk vond ik in de islam antwoord op al mijn levensvragen.”
Hij werd bestuurder van de onder jongeren zeer geliefde Dar-al-Hijramoskee in Rotterdam-Zuid (Algemeen Dagblad, 24 september 2004). In dit door Somalische moslims opgerichte godshuis werd ook in het Nederlandse gepredikt door de rondreizende imam Remy Soekirman. De moskee had volgens Van der Blom een helende werking op probleemjongeren. Voormalige dealertjes en drugsrunners reden zelfs niet meer door rood licht, vertelde hij. “Echt waar. Ze weten dat Allah hen ziet, als een soort flitsapparaat.“
Van der Blom nam het initiatief tot de website Ontdek Islam. Daarmee haalde hij in januari 2009 het nieuws door Khalid Yasin naar Nederland te halen. De PVV van Geert Wilders maakte bezwaren tegen de komst van de omstreden prediker, die in de reportage Undercover Mosque van de Britse tv-zender Channel4 het Saoedische shariastrafrecht bejubelde. In zijn druk bezochte lezing aan de Islamitische Universiteit Rotterdam sloeg Yasin een veel rustiger toon aan. De in Engeland neergestreken Amerikaan zou in de maanden daarna nog enkele bezoeken brengen aan de ‘progressieve’ Poldermoskee in Slotervaart, die is opgericht door ‘islamdeskundige’ Mohammed Cheppih.
Niet alleen vanwege de uitnodiging aan Yasin wordt Ontdek Islam door de buitenwacht in de salafistische hoek gezet. Op de website komen ultra-orthodoxe moslims ruimschoots aan bod. Regelmatig zijn er aankondigingen van As-Soennah, de organisatie van de radicale imam Fawaz Jneid. De Tilburgse imam Bouchta, de omstreden ‘apolitieke’ rivaal van Fawaz, kan er eveneens zijn lezingen plaatsen. De salafistische leraar Suhayb Salam adverteert er voor zijn Instituut voor Opvoeding & Educatie. Soekirmans ‘niet expliciet salafistisch georiënteerde’ instituut Dar-al-’ilm is nadrukkelijk op de site aanwezig.
Aan hokjesgeest doet Ontdek Islam niet, want ook Abou Imran, de stokebrand achter de splintergroepjes Sharia4Belgium en Shariah4Holland, krijgt de gelegenheid om een door de Haarlemse bekeerling Abdelkarim Honing afgenomen interview op het forum te zetten. “Goed, kritisch interview van mijn geliefde broeder Adbelkarim”, reageert Abdul-Jabbar. Deze reaguurder is ongetwijfeld de ultra-orthodoxe prediker Abdul-Jabbar van de Ven, want zijn lezingen vallen te downloaden van de site van Shariah4Belgium. Ook aan het prille Shariah4Holland geeft de radicale imam zijn medewerking in de vorm van ‘lessen tawheed’.
De Bekeerlingendagen hebben veel weg van de EO-jongerendagen, niet alleen door de gelukzalige blikken van tot het orthodoxe geloof bekeerde jongeren. Net als de EO richten Ontdek Islam en het LPNM zich niet op één stroming, maar vormen ze een soort ‘oecumene’ voor orthodoxe groepen. Verschillende richtingen overbruggen zowel bij de EO als bij Ontdek Islam hun onderlinge tegenstellingen. Daarin ligt de aantrekkingskracht van dergelijke manifestaties.
Gezien de meer salafistische tint van de website verraste Jacob van der Blom de volgers met de onthulling (Parool, 22 april 2010) dat Ontdek Islam lid is van de FION, de Federatie Islamitische Organisaties Nederland, de Nederlandse tak van de Europese federatie FIOE ofwel de Moslimbroederschap in Europa. Van der Blom was volgens het Parool de initiatiefnemer van een internationaal islamcongres. Hij had daarvoor een beroep gedaan op de contacten van FION-voorzitter Yahia Bouyafa. Van der Blom ontkende overigens dat de Moslimbroederschap ook maar iets te maken had met het congres, hoewel het was aangekondigd op de website van de FIOE en ondanks de komst van Salah Soltan, een voor zijn antisemitisme berucht kopstuk van deze beweging.
Volgens de Kamer van Koophandel (dossier 34230218) is Van der Blom sinds 9 september 2010 secretaris van de FION. Zijn oriëntatie op de Moslimbroeders dateert van een jaar eerder. In december 2009 haalde Ontdek Islam Jamal Badawi, een van de Amerikaanse leiders van de Moslimbroederschap, naar Nederland voor lezingen aan de Erasmus Universiteit en op een bekeerlingenweekend.
Van der Blom kreeg de smaak te pakken, zo blijkt uit zijn Facebook-account. In maart 2010 woonde hij in Koeweit een congres voor nieuwe moslims uit Europa bij. Hij mocht op de foto met Taraq al-Suwaidan, vermogend zakenman en leider van de Moslimbroederschap in deze oliestaat.
Kort na het hierboven genoemde FION-congres maakte Van der Blom de reis van zijn leven. In Turkije woonde hij een congres bij van de International Union of Muslim Scholars (IUMS), die wordt voorgezeten door Yusuf al-Qaradawi. Een trotse Van der Blom ging op de foto met de geestelijk leider van de Moslimbroederschap.
De zelfde dag ontmoette hij ook sjeik Abdallah bin Bayyah, die net als de eerder genoemde Salah Soltan en Jamal Badawi lid is van Al-Qaradawi’s European Council for Fatwa and Research, de FIOE-afdeling die moslims in Europa richtlijnen omtrent de uitoefening van hun geloof verstrekt. De Nederlandse bezoeker had ook een onderonsje met de Saoedische sjeik Salman al-Ouda (ook wel geschreven als al-Awdah), een vroegere sympathisant van Osama bin Laden, die onder druk van de Saoedische regering een veel gematigder koers is gaan volgen. Of Yusuf al-Qaradawi op het congres van islamgeleerden last had van stemmingswisselingen, weet ik niet. Prominent op de IUMS-website staat in elk geval een antisemitisch getoonzet verhaal over ‘de vijfde kolonne van joden in Medina’ ten tijde van de profeet Mohammed.
Terug in Nederland leidde Van der Blom op kampeerboerderij Kuijpershoefke in Loon op Zand het jongerenkamp van Ontdek Islam en FION Jeugd. Zijn toenadering tot de FION mondde in september dus uit in zijn benoeming tot secretaris.
In vorige blogs heb ik de Nederlandse tak van de Moslimbroederschap als relatief klein beschreven in vergelijking met omringende landen als Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië. FION-voorzitter Bouyafa slaagt er nu in zijn beweging meer gewicht te geven door jonge moslimleiders als Van der Blom en Elforkani aan zich te binden. In 2007 meldde de inlichtingendienst AIVD nog dat het de Moslimbroeders in Nederland niet gelukt was om hun kader substantieel te verjongen.
De groeiende invloed van de Moslimbroeders is misschien goed nieuws op korte termijn. Deze stroming, die in Europa (maar niet in Gaza en Kasjmir) het geweld heeft afgezworen, kan een vreedzaam alternatief vormen voor radicaliserende jongeren. Voor de langere termijn is het nieuws minder gunstig. De AIVD is bang dat de orthodoxe verzuiling in de toekomst een hinderpaal kan worden bij de integratie van moslims en zelfs een bedreiging van de democratische rechtsorde kan betekenen. Volgens onze gleufhoeden bepleiten de Moslimbroeders ondanks hun ondogmatische opstelling wel degelijk ‘de suprematie en dwingende navolging van de islam’.
Van Van der Blom zullen we meer horen in de komende jaren. Eén pluspunt heeft de ex-patatbakker wel. Vanuit zijn vroegere beroep weet hij goed dat je nooit de vlam in de pan moet laten slaan.
Aanvulling: Yassin Elforkani (28) is sinds een jaar voorzitter van de stichting Europe Trust Nederland, die samen met de federatie FION opdrachtgever is voor de bouw van een nieuwe moskee in Amsterdam-Slotervaart. FION-voorzitter Yahia Bouyafa (48) is teruggetreden als voorzitter van Europe Trust. Islamontdekker Jacob van der Blom (33) is behalve in het bestuur van de FION ook opgenomen in de leiding van Europe Trust Nederland. De nieuwe secretaris is de in Somalië geboren Khadar Ainashe (31), zo blijkt uit dossier 34260834 van de Kamer van Koophandel. Ainashe is tevens bestuurslid van de FION. Europe Trust is officieel een onafhankelijke stichting, maar wordt door onderzoekers – gezien de talloze personele overlappingen – gezien als een financiële instelling van de Moslimbroederschap.