Geklaag over stroeve of onmogelijke moskeebouw is stemmingmakerij

Door Carel Brendel, 10 juli 2015

Feestelijke opening van de nieuwe Turkse moskee in Middelburg.

Feestelijke opening van de nieuwe Turkse moskee in Middelburg.

Scheidend CMO-woordvoerder Yassin Elforkani reageerde afgelopen dinsdag nogal emotioneel op het nieuws dat de bouw van een geplande moskee in Assendelft wordt afgeblazen. Op Twitter zei hij: “Het bouwen van moskeeën in Nederland onmogelijk geworden. PVV heeft het voor het zeggen. Rechtsstaat en democratie NEE.”

Aangezien de PVV buitenspel staat in de Tweede Kamer en slechts in twee gemeenten in de raad zit, besloot ik de tweet te toetsen in de databank van de Nederlandse kranten. Daar vond ik uiteraard veel nieuws over het bewonersprotest in Gouda-Noord tegen de komst van de inmiddels weggestemde megamoskee.

Minder aandacht, meestal alleen in de regionale media, was er voor goedgekeurde moskeeplannen. Alleen al over de laatste drie maanden vond ik tien voorbeelden van net geopende moskeeën of van plannen die in principe werden goedgekeurd door gemeentebesturen, soms ondanks het protest van omwonenden.

Op 16 april schreef De Gelderlander een welwillende reportage over de nieuwe moskee in Meijhorst, “het multiculturele hart” van de Nijmeegse buitenwijk Dukenburg. “Een decennialang gekoesterde wens van de moslimgemeenschap in dit stadsdeel gaat daarmee eindelijk in vervulling.”

Op 28 april meldde De Gelderlander dat het gemeentebestuur van Winterswijk de bezwaren van drie bewoners tegen de bouw van een Turks cultureel centrum had verworpen.

Eveneens op 28 april stemde de gemeente Veenendaal in met een reserveringsovereenkomst voor de grond voor een nieuwe moskee. De moskeeplannen voldoen aan alle eisen. Tijdens een bijeenkomst op 20 april waren er “vooral positieve geluiden te horen over de uitstraling van het gebouw”.

Op 9 mei vond de feestelijke opening plaats van de Yildirim Beyazit Moskee in Middelburg. Er waren hooggeplaatste Turkse genodigden aanwezig. De moskee hield ook open dag voor de lokale bevolking.

Het Brabants Dagblad berichtte op 12 mei dat de gemeente Veghel een bouwvergunning had afgegeven voor een Turkse moskee. Op 4 maart had de gemeente al goedgekeurd dat er bomen werden gekapt ondanks bezwaren van enkele buurtbewoners.

Op 8 juni bracht BN De Stem nieuws over de voortvarendheid waarmee gemeente en moskeebestuur werkten aan een nieuw gebouw in Breda-Noord. De opening wordt binnen een jaar verwacht.

In Oss staat de gemeente welwillend tegenover plannen voor de nieuwe Ulu-moskee. Samen met het moskeebestuur wordt gezocht naar de beste locatie.

Op 25 juni stemde de gemeente Kampen in met de verhuizing van de Nebi Moskee naar een betere locatie, het voormalige postkantoor van het gereformeerde bolwerk aan de IJssel.

Ook in Almelo was iets te doen rond moskeebouw. Op 25 juni meldde Tubantia dat dankzij gemeentelijke goedkeuring het stoplicht op groen sprong voor een nieuwe, ruimere moskee voor de Turkse moslims.

Begin juli besloot de gemeente Tegelen (onder de rook van Venlo) tot de verkoop van een schoolgebouw aan de plaatselijke Marokkaanse moskee, die uit haar jasje was gegroeid. Dichtbij Roermond schreef: “Begin juni waren de omwonenden al geïnformeerd over de verkoop van het oude schoolgebouw. Het moskeebestuur heeft toen haar plannen voor het pand toegelicht. Met name aan de binnenzijde zullen er aanpassingen gedaan moeten worden om het pand geschikt te maken als moskee en gemeenschapshuis. De bezoekers kunnen hun auto of fiets op het eigen terrein parkeren. De moskee koopt het gebouw en de bijbehorende grond voor een marktconforme prijs.”

Nadat ik deze tien voorbeelden had opgenoemd, zag Elforkani in dat zijn tweet nergens op sloeg en antwoordde: “Ik geef het toe. Je hebt gelijk. Mag ook een keer gezegd worden.”

Desondanks verkondigen sommige woordvoerders dat moskeebouw (vrijwel) onmogelijk of onnodig lastig is. Khalil Aitblal bijvoorbeeld, betrokken bij de afgekeurde moskee in Assendelft, twitterde: “In Assendelft en Gouda moskee verboden. In Qatar toestemming voor bouw evangelische kerk. #ikweetgechargeerdmaartoch.”

De tweet was niet alleen gechargeerd, maar gewoon onjuist. Nergens in Nederland bestaat een moskeeverbod. Er bestaat wel een wet op de ruimtelijke ordening. Die geldt niet alleen voor moskeebesturen, maar ook voor kerken, sportclubs, fabrieken, winkels en projectontwikkelaars. Vrijheid van godsdienst betekent niet dat bouwers van moskeeën boven de wet zijn verheven.

Desalniettemin stond vanochtend in Trouw een soortgelijke klaagzang te lezen. Met weglating van alle voorbeelden van wel goedgekeurde moskeeplannen meldde de krant dat de moskeebouw “almaar stoever” gaat. Aissa Zanzen, woordvoerder van de Raad van Marokkaanse Moskeeën in Nederland (en bewonderaar van Moslimbroederschap-geleerden) klaagde over “meer bureaucratie en meer hobbels op de weg. De gemeentelijke aanvragen en procedures duren langer.”

Farid Azarkan van het Samenwerkingsverband Marokkanen in Nederland merkt dat ambtenaren alles nu in detail checken. “Ze zijn strakker omdat ze vrezen voor verwijten van anti-islambewegingen.”

Zanzen spreekt van “een sentiment van haat en onwil. Er worden gewoon excuses gezocht om de bouw niet door te laten gaan.”

Woordvoerder Omer Karaca van Milli Görüs (de Turkse variant op de Moslimbroederschap) herkent zich in het beeld. Naar aanleiding van de grimmige sfeer rond de besluitvorming in Gouda meent hij dat ook niet-moslims nu het doelwit worden van “islamofobisch activisme”.

Merkwaardig genoeg heeft de Islamitische Stichting Nederland (ook wel bekend als Diyanet, de moskeekoepel van de Turkse overheid) nergens last van. Gaat de “lange arm van Ankara” professioneler te werk dan de anderen? Houdt ze meer rekening met eventuele bezwaren uit de buurt? Heeft ze geen onduidelijke financiering nodig uit de Golfstaten? Of wordt bij benefietacties geen beroep gedaan op Tarik Chadlioui, de “u vraagt wij draaien”-salafist uit België, die ook de boer op ging voor omstreden jihadistisch getinte stichtingen? Wie het weet mag het zeggen.

Moskeeën hebben het inderdaad lastiger bij het realiseren van plannen dan tien of twintig jaar geleden, toen bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam alles op alles zette om de Westermoskee te laten bouwen. Dat laten de recente protesten in Gouda, Assendelft, Zoetermeer, Groningen, Hillegom, Leiden en andere plaatsen zien.

Wie echter verkondigt dat moskeebouw in Nederland tegenwoordig vrijwel onmogelijk is of zelfs verboden wordt, doet aan pure stemmingmakerij.