U-vraagt-wij-draaien-sjeik Tarik Chadlioui struikelt over Spaanse speurders

Door Carel Brendel, 4 juli 2017

Screenshot van preek uit 2010, waarin Tarik Chadlioui de jihad aanprijst.

Met aanvulling over Chadlioui als vermeende inspirator van terrorist in Parijs.

Vanuit onverwachtse hoek is er een voorlopig einde gemaakt aan de activiteiten van de omstreden imam Tarik Chadlioui, alias “Tarik Ibn Ali”, rondreizend salafistisch prediker en fondsenwerver, die zijn aanhang toespreekt in de Berbertaal van het Rifgebied van Marokko. Chadlioui trad de afgelopen jaren op in zo’n dertig Nederlandse moskeeën, maar was ook geliefd in België, Duitsland, Frankrijk en Spanje. Afgaande op de bedragen op zijn YouTube-kanaal heeft Chadlioui miljoenen euro’s ingezameld voor moskeeën en andere organisaties.

Een arrestatieteam van de West Midlands Counter Terrorism Unit klopte woensdagmorgen (28 juni) aan in Sparkbrook, Birmingham, waar de in Marokko geboren Belg en zijn gezin waren neergestreken. De Britse politie kwam in actie op verzoek van de Spaanse autoriteiten.

De Spaanse politie zelf arresteerde vier mannen op het vakantie-eiland Mallorca. Een zesde verdachte werd opgepakt in Dortmund. De zes arrestanten, allen met een Marokkaanse achtergrond, zouden volgens de Spaanse politie een geheime ISIS-cel hebben gevormd en geprobeerd hebben om jongeren over te halen om zich bij de jihad in Syrië aan te sluiten. Chadlioui (niet bij name genoemd in de eerste Spaanse berichten) zou de geestelijk leider zijn van de Mallorca-jihadis.

Volgens een communiqué van het ministerie van Binnenlandse Zaken vormden de verdachten een cel “met internationale vertakkingen”. Ze legden zich toe op “de productie en verspreiding van zeer radicaal audiovisueel materiaal”. Daarnaast organiseerden ze wekelijks illegale bijeenkomsten “om jongeren in hun ideologie te bevestigen en hen te overtuigen om af te reizen naar conflictgebieden”.

Volgens de Spaanse autoriteiten was de aangehouden imam (Chadlioui dus) bekend bij internationale opsporingsdiensten. Hij zou zich bezig hebben gehouden met het rekruteren van strijders en het werven van fondsen voor Syrië. “De imam polariseerde in de richting van het meest extreme radicalisme. De volledige toewijding en het naleven van de richtlijnen van ISIS, de rechtvaardiging van terroristische bezigheden van alleen opererende daders in Europa en hun bereidheid om de gewelddadige jihad te ondernemen, waren aanleiding tot de operatie in Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland.”

Het Spaanse communiqué meldde ook nog dat de imam zich aan arrestatie probeerde te onttrekken door regelmatig van woonplaats te wisselen.”

Spaanse media schreven vervolgens dat een van de verdachten, Azzouz Azdad, bestuurslid is van de Al Fajr Moskee in het stadje Inca op Mallorca. Woordvoerders van islamitische organisaties op het eiland toonden zich verbaasd over zijn aanhouding. In 2014 had Azdad nog een oproep ondertekend waarin hij ISIS-volgelingen opriep om terug te komen van hun dwalingen.

Nog groter werd de affaire op 30 juni. Volgens Spaanse kranten zou arrestant Abdelkader Mahmoudi hebben bekend dat hij een zelfmoordaanslag had gepland op toeristen in Inca. Het zou de bedoeling zijn geweest om via een steekpartij zo veel mogelijk slachtoffers te maken. De verdachten zouden verder een besloten WhatsApp groep hebben gehad waar ook video’s van executies zijn gevonden.

De aanhouding van Chadlioui c.s. zorgde voor de nodige overschrijfjournalistiek en recycling van oude nieuwsberichten. Chadlioui was onder meer:

* “Inspirator van Omar Mostefai, een van de zelfmoordterroristen in het Bataclan theater in Parijs.”

Die stelling is afkomstig uit een verhaal over Mostefai in de Daily Mail van 17 november 2015. De Britse krant beweerde dat Mostefai onder de bezoekers was toen Chadlioui preekte in de Luce Moskee in de Parijse voorstad Courcouronnes. De volgende dag echter bezocht een Mail-verslaggever het plaatsje Luce, dat helemaal niet in de Banlieue ligt maar aan de rand van Chartres, ver buiten Parijs. Van Chadlioui als inspirator was opeens geen sprake meer. Diens aanhouding in Birmingham zorgde vorige week echter voor een herleving van de onbevestigde claims over Bataclan.

Mostafai had een Algerijnse vader en een Portugese moeder. Het is zeer de vraag of binnen dit gemengde gezin een Berbertaal werd gesproken. Met zijn half-Algerijnse achtergrond hoorde Mostafai in elk geval niet tot de natuurlijke achterban van Chadlioui. Los daarvan: de Britten ontvingen het arrestatieverzoek uit Mallorca en niet uit Parijs.

* “Inspirator van de radicale salafistische groep Sharia4Belgium”

Chadlioui begon zijn Europese carrière in de Antwerpse wijk Borgerhout, waar Sharia4Belgium leider Fouad Belkacem de meeste volgelingen had. Het lijkt waarschijnlijk dat een aantal latere Sharia4Belgium aanhangers ook Chadlioui’s preken heeft bezocht. In de verslagen van het Antwerpse jihadproces (najaar 2014) tegen Belkacem en veertig medestanders komt de naam Chadlioui echter totaal niet voor. Belkacem liet zich vooral inspireren door de Britse haatprediker Anjem Choudary, terwijl de eerste Belgische jihadisten (pdf) vermoedelijk afreisden met hulp van Omar Bakri Mohammed, de naar Libanon uitgeweken mentor van Choudary en zijn beweging Al Muhajirun.

* “Haatprediker.”

Geen verslag over Chadlioui verschijnt zonder het voorvoegsel “haatprediker”. Zijn fans verzetten zich heftig tegen deze benaming. Chadlioui zou zelden over politiek spreken. Hij dankt zijn populariteit met name aan het feit dat hij zijn Marokkaanse gehoor toespreekt in hun moedertaal, het Riffijns van Noord-Marokko. Volgens de berichten zorgde Chadlioui voor humor en gezelligheid tijdens het uitdragen van zijn orthodoxe salafisme. De Belg liet zich graag strikken als spreker op bruiloften en partijen. Hier rijst eerder het beeld op van een “u-vraagt-wij-draaien-imam” op dan van een “haatprediker”. Dat neemt niet weg dat ook tegen het jihadi salafisme aanleunende organisaties aanklopten bij Chadlioui. Hij “draaide’ zijn fondsenwerving ook voor deze groepen.

* “Fondsenwerver voor de jihad in Syrië.”

Voor deze stelling bestaat waarschijnlijk meer grond. Chadlioui nam deel aan benefiets ten bate van World Wide Relief (WWR), een hulporganisatie die actief was in Syrië en op de hartelijke steun kon rekenen van de jihad supporters in Nederland. Op De Ware Religie en aanverwante social media prezen zij WWR en pleegden ondertussen keiharde verbale aanvallen op het concurrerende Help Syrië De Winter Door (van Mohammed Cheppih en Amin Abou Rashed).

Chadlioui bezocht in oktober 2013, samen met WWR-vrijwilliger Fouad el Bouch (alias “Abou Hafs”) het Noorden van Syrië. Na nieuwe inzamelingen rond Kerstmis 2013 reisden El Bouch en WWR-voorzitter Mohammed el Adoui opnieuw naar Syrië. El Adoui deelde videos van zijn problemen bij de grenspost achter Gaziantep, de toegangspoort tot Al Nusrah-gebied. El Bouch nam omstreeks die tijd ook deel aan een demonstratie voor moslimgevangenen in Den Haag, die uitliep op een aanhankelijkheidsbetuiging aan de Syrische jihadisten, en componeerde de jihadistische nasheed “Je hebt overwonnen”.

Mede op grond van zijn activiteiten voor WWR noemde onderzoeker Ronald Sandee Chadlioui als “een belangrijke steunpilaar voor de jihad in Europa”. Sandee baseerde zich ook op Chadloui’s preken voor Dawah FFM, een extremistische groep in de Duitse deelstaat Hessen.

Als de Spaanse beschuldigingen kloppen, dan was het dus niet bij alle bijeenkomsten van Chadlioui gemoedelijk en gezellig. Dat was het ook niet tijdens een nu opgedoken toespraak uit 2010 waarin hij de jihad aanprees. Dagblad El Español publiceerde een fragment met Spaanse ondertitels. Chadlioui: “Aan degene die sterft op jihad (strijdend op het pad van Allah), vanaf de eerste druppel bloed vergeeft Allah zijn zonden. Als zijn ziel het lichaam verlaat, gaat hij direct als een vogel van het paradijs en vliegt zo naar het paradijs. Op de dag van de wederopstanding zal hij binnengaan met 70 familieleden die op weg waren naar de hel vanwege hun vele zonden maar de martelaar zal hen meevoeren naar het paradijs.”

Na de aanhouding van Chadlioui weerklonk de vraag waarom hij in België en Nederland ongemoeid werd gelaten, maar wel werd aangepakt in Spanje. Het antwoord heb ik nog nergens gelezen. Mijn verklaring is dat Spaanse opsporingsdiensten meer inzicht hebben in wat er leeft onder Marokkanen met roots in het Rifgebied. Spanje was hier tot 1956 de koloniale macht. Het bezit nog steeds enkele enclaves langs de Marokkaanse kust.

Het grotere inzicht heeft vermoedelijk ook te maken met talenkennis. De Spaanse speurders beschikken over mensen die dezelfde taal spreken als Chadlioui. Dat laatste doet hem nu mogelijk de das om.

Aanvulling (5 juli): In november 2015 nam het AD in eerste instantie het nieuws rond Chadlioui en Bataclan-terrorist Mostefai over van de Daily Mail. Het AD besloot weldra om het bericht te verwijderen, want: “Inmiddels twijfelen we aan de betrouwbaarheid van de bronnen van de Britse krant.”