Radicale sjeik Abdelhamid Ainelhayat in schijnwerpers door hulpactie Fawaz
Door Carel Brendel, 22 augustus 2017
De actie Help Sjeik Fawaz De Transvaalbuurt Door is nog geen overweldigend succes. Onder een protestbrief tegen het gebiedsverbod voor de imam van boekwinkel Qanitoen stonden 23 namen van islamitische organisaties. Dat aantal is nog minder groot dan het lijkt. Bij nadere beschouwing blijkt dat de Fawaz-vrienden Arnoud van Doorn en Suhayb Salam de brief met meerdere petten op hebben ondertekend.
Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), de grootste moskeekoepel in Nederland, staat niet achter de “te scherpe boodschap” van de Fawaz-aanhang, aldus voorzitter Rasit Bal in de Volkskrant. Ook de Vereniging van Imams in Nederland (VIN), een op de Moslimbroeders georiënteerd gezelschap, vermoedt dat de overheid “gegronde redenen” heeft voor de maatregel tegen Fawaz.
Gisteren stelde ik in een weblog al vast dat grote salafistische organisaties als Al-Fourkaan in Eindhoven en As-Soennah in Den Haag niet meedoen. Het voornaamste resultaat van de protestbrief is dat de ondertekenaars zichzelf in de schijnwerpers hebben gezet. De brief laat zich lezen als een soort “Who is Who” voor radicaal salafistisch Nederland.
De opvallendste ondertekenaar blijkt Abdelhamid Ainelhayat, die hier omstreeks 2014 neerstreek na een opvallende carrière in Spanje. In mijn weblog citeerde ik gisteren de Spaanse krant El Mundo, die melding maakte van zijn nauwe vriendschap met Mohammad Atta, de aanvoerder van de vliegkapers van 11 september. Ainelhayat werd aangeduid als oprichter van de “meest geradicaliseerde moskee” van Reus in Catalonië. De Telegraaf gaat vandaag verder in op Ainelhayat, die in 2015 al eens in het nieuws kwam door onverdraagzame uitingen vanaf de kansel van de Al-Fadjr-moskee in Helmond.
De “nauwe vriendschap” tussen Ainelhayat en Atta werd gemeld in een opiniestuk voor El Mundo van de hand van Oscar Lopez Navarro, medewerker van het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken en tevens woordvoerder van een politievakbond op de Balearen. Tijdens de voorbereidingen voor 11 september was Atta in juli 2001* inderdaad kortstondig in Cambrils bij Reus, voor gesprekken met Al-Qaida-lid Ramzi bin al-Shibh, die uiteindelijk niet aan de terreuractie kon meedoen omdat hij geen visum voor de Verenigde Staten kreeg.
Ainelhayat ontkent elke vriendschap met Atta. Andere bronnen die de stelling van Lopez Navarro kunnen bevestigen, heb ik niet gevonden. Ainelhayat komt daarentegen zeer concreet voor in een rapport van het Centro Nacional de Intelligencia (CNI, de Spaanse AIVD) over de buitenlandse financiering van Spaanse moskeeën. In 2011 sloeg het CNI alarm over de geldstroom uit Saoedi-Arabië, Koeweit, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, Libië en Marokko.
Het Spaanse dagblad El Pais meldde dat de inlichtingendienst zich bijzondere zorgen maakte om de financiering uit Koeweit via de Revival of the Islamic Heritage Society (RIHS). De Koeweiti’s betaalden onder meer de bouw van moskeeën in Reus en Torredembarra (eveneens Catalonië), waar “een religieuze interpretatie wordt verspreid die haaks staat op de integratie in de Spaanse samenleving en die de afscheiding van en de haat tegen niet-moslims bevordert”.
Het Amerikaanse ministerie van financiën heeft RIHS in 2008 op de terreurlijst geplaatst” wegens financiering van Al-Qaida. De belangrijkste begunstigde en tevens beheerder van Saoedische fondsen, aldus de Spaanse geheime dienst, was “de Nederlandse salafist van Marokkaanse afkomst Abdelhamid el Hyat.” De naam wordt verschillend gespeld, maar het gaat hier wel degelijk om Abdelhamid Ainelhayat, de toenmalige imam van Reus.
Het Algemeen Dagblad onthulde overigens in 2016 dat de RIHS steun verleende aan de AlFitrah-moskee in Utrecht. Deze wordt gerund door Suhayb Salam, een van de ondertekenaren van de steunbetuiging aan Fawaz.
In mei 2013 kwam Ainelhayat weer in het Spaanse nieuws in verband met de uitzetting van een Marokkaanse spion. Deze Nureddin Ziani bemoeide zich met het Catalaanse separatisme, maar gaf tevens leiding aan een islamitische koepelorganisatie. El Pais schreef dat Ziani ook banden had met het salafisme. “Ziani werkte vooral met de radicale imam Abdelhamid Ain el Hayat in Reus en met Mohamed Atlaouil in Girona.” Ziani steunde hun bouwprojecten en droeg volgens het CNI bij aan de verspreiding van radicaal gedachtengoed.
Ainelhayat verhuisde niet lang hierna naar Nederland, waar hij nu actief is in het radicaal salafistische circuit. Hij preekt niet alleen in Helmond, maar is ook actief als fondsenwerver voor salafistische moskeeën. Sheikwatchers signaleerden hem begin dit jaar op een benefiet in de Assalam Moskee in Gouda. Hij zat op het podium met de omstreden fondsenwerver Tarik Chadlioui, die onlangs werd opgepakt in Engeland als mogelijke inspirator van een terreurcel op Mallorca. Naast het tweetal zat merkwaardig genoeg Jalta-auteur en VVD-fractiemedewerker Rik de Jong. Op Twitter legt De Jong uit dat hij naar de moskee was gegaan om de ontwikkelingen rond de Goudse megamoskee kritisch te volgen. Daar werd hij vervolgens onder fysieke dwang op het podium neergezet.
Ainelhayat en Chadlioui namen in december 2015 deel aan een islamitische conferentie in de Ar-Rahman Moskee in Duisburg-Marxloh, een berucht trefpunt van haatpredikers. Ainelhayat is daarnaast welkom in de Hilversumse Al-Amal-moskee, thuishonk van de radicale salafist Fouad el Bouch, een andere ondertekenaar van de Fawaz-steunactie.
De grote vraag in dit alles is natuurlijk: Hoe komt een radicale imam als Abdelhamid Ainelhayat in Nederland terecht? En ook: Wordt het niet tijd om de man een gebiedsverbod voor heel Nederland op te leggen?
* Op 10 november 2017 heb ik een tikfout in het jaartal van het bezoek van Mohahammad Atta aan Catalonië gecorrigeerd. Daarnaast heb ik toegevoegd dat Ainelhayat met klem ontkent dat hij bevriend was met Atta.