Onderzoek naar nepaccount ligt stil, gaat door, ligt stil, gaat door

Door Carel Brendel, 6 maart 2013

Image336

Zie aanvulling: Nog geen besluit volgens openbaar ministerie. ‘We wachten juist op de politie’

Het onderzoek naar het nep-Twitter-account van VU-studente Natalja Laurey ligt stil. Het openbaar ministerie in Amsterdam weigert namelijk om de gegevens van de maker op te vragen bij het hoofdkantoor van Twitter in de Verenigde Staten. Dat heeft de vader van de studente vernomen van de politie in Amsterdam-Zuid. De betrokken politiemensen hadden juist geadviseerd om wel navraag te doen naar het nepaccount. De officier van justitie weigert dit om drie redenen, zo kreeg Laurey te horen. Allereerst zou het opvragen van de gegevens via officiële kanalen te lang duren. Een dergelijk verzoek loopt via het ministerie van justitie in Washington. Bovendien zou het verzoek om informatie niet meer opleveren dan een IP-adres (dat aangeeft vanaf welke plek het nepaccount is aangemaakt) zonder zekerheid dat er ook een verdachte wordt gevonden. Tenslotte vindt het OM dat er pas een zaak is als de studente voor de tweede keer slachtoffer zou worden van een nepaccount. Natalja Laurey legt zich niet neer bij de beslissing van de officier van justitie. Ze zal beroep aantekenen tegen de weigering om serieus werk van het onderzoek te maken.

Natalja Laurey heeft op 29 december aangifte gedaan wegens identiteitsroof, belediging, smaad en bedreiging. Op haar naam was op 27 december korte tijd een nepaccount in de lucht, waarop voor moslims beledigende tweets de wereld in werden geslingerd. Het account was voorzien van een foto, die van de website van de Vrije Universiteit was geplukt. Daaronder stonden een anti-islam-tekening van Gregorius Nekschot en teksten als ‘Death to islam, Israel4ever, schop die stinkmoslims het land uit.’ Het pijnlijke was dat de hoax niet werd herkend door het universiteitsblad Ad Valvas. Via Twitter verspreidde het blad teksten van het nepaccount, waarvan mensen binnen en buiten de VU meenden dat ze echt door Natalja Laurey waren geschreven.

Image328

Ad Valvas-redacteur Peter Breedveld en zijn partner, de journaliste Hassnae Bouazza, maakten bovendien op persoonlijke titel smalende opmerkingen over de familie van de studente. Als gevolg van de hoax werd Laurey door onbekenden bedreigd – ‘ik snij je keel open als ik er achter kom wie je bent’. Het universiteitsblad heeft op 9 januari excuses aangeboden voor het retweeten van het nepaccount. “Ad Valvas betreurt het dat het niet op tijd in de gaten heeft gehad dat het hier een nep-Twitteraccount betrof, en zo mede een rol heeft gespeeld bij de consternatie.” Opmerkelijk genoeg suggereerde Bouazza onlangs – in strijd met het excuus namens het VU-blad – dat het wellicht toch niet om een nepaccount gaat.

Image335
De beslissing van het OM om het verzoek van de politie naast zich neer te leggen roept vragen op. Dat de procedure rond het opvragen van gegevens bij Twitter tijd in beslag neemt, hoeft geen beletsel te zijn voor de uiteindelijke opsporing van de verdachte. Het IP-adres van de maker van het nepaccount kan een eerste aanwijzing zijn. Uiteraard bestaat de kans dat de hoax is opgezet vanuit een internetcafé of groot kantoorgebouw, maar door niets op te vragen negeert het OM bij voorbaat de mogelijkheid dat het nepaccount op een privé-adres is aangemaakt. Merkwaardig is ook de afweging om pas bij herhaling naspeuringen te doen. De dader zou hieruit kunnen afleiden dat hij geen tweede account op naam van Natalja Laurey moet maken, maar loopt blijkbaar geen risico bij het beschadigen van andere mensen via een Twitter-nepaccount. In andere gevallen, bijvoorbeeld in het geval van GroenLinks-politica Femke Halsema, maakte de officier van justitie wel werk van doodsbedreigingen.

Natalja (op stage in het buitenland) voelt zich, aldus haar vader Richard Laurey, in de steek gelaten door het openbaar ministerie. “Het ging hier niet om goedmoedige satire. Het was een doelbewuste poging om haar reputatie te vernielen. Ze wist van niets. Plotseling werden er zogenaamd uit haar naam beledigende dingen over medestudenten geroepen. Ze is met de dood bedreigd. De politie wil dit graag onderzoeken. Ik begrijp niet dat het OM dit niet ernstig genoeg vindt om actie te ondernemen. Dit is gewoon een vrijbrief voor het beschadigen van nietsvermoedende burgers.”

Aanvulling: Het openbaar ministerie heeft tegenover Elsevier gereageerd op de uitlatingen van de vader van Natalja Laurey, die van de politie had vernomen dat het onderzoek naar haar nepaccount was gestopt door onwilligheid bij het OM. Volgens een woordvoerder van het OM is het dossier daarentegen nog steeds in handen van de Amsterdamse politie, en is er nog geen besluit genomen over de verdere gang van zaken. De verantwoordelijkheid voor de afwijzing van het rechtshulpverzoek naar de gegevens over het nepaccount wordt nu door de politie in de Verenigde Staten gelegd. Laurey is blij dat de zaak ondanks eerdere berichten in onderzoek blijft bij de politie.